Orta ve ileri yaş hasta grubunda görülebilen eklemdeki kıkırdakların aşınması, zamanla kireçlenmeye yol açıyor. Başlangıçta hafif ve ara sıra görülen şikayetler, yaşın ilerlemesi ile birlikte süreklilik kazanarak şiddetini artırıyor. Hastaların ev içerisinde bile adım atmasına, merdiven inip çıkmasına engel olan kireçlenme, ileri yaştaki hastaların hayat kalitesini olumsuz etkiliyor. Hastalığın ileri evrelerinde ise tedavi için protez ameliyatları gündeme geliyor. Ortalama iki saat süren protez operasyonlarında, ileri derecede tahrip olan eklem yüzeyleri çıkartılıyor, bu fonksiyonu yerine getirebilecek protezler yerleştiriliyor.
Hastalar doğru zamanı bilemiyor
Yaşlı nüfusun her geçen gün artması ile birlikte giderek daha fazla uygulanmaya başlanan kalça ve diz protez ameliyatlarında yüz güldüren sonuçlar alınıyor. Ameliyat için uygun yaş grubunu ise 65 yaş üstü kişiler oluşturuyor. Ancak hastalar sıklıkla ameliyat için en doğru zamanın ne zaman olduğunu bilemiyor ve kafalarında pek çok soru işareti ile hastaneye başvuruyorlar.
Hastalık, sağlam eklemlerde de problem yaratabilir
Protez ameliyatına karar verirken en önemli faktör hastanın ağrısıdır. Hasta artık bacağındaki ağrıyı tolere edemiyorsa ve doktorun değerlendirmesi de protezden yana ise artık ameliyatın zamanı gelmiş demektir. Hastanın bir bacağında ağrı varsa, ister istemez ağırlığını diğer bacağa verir. Ameliyatın uzun süre ertelenmesi durumunda, karşı bacak eklemleri aşırı yük altında kalacağı için orada da benzer problemlerin ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Ayrıca eklem problemleri nedeniyle uzun süre ağrı kesici kullanmaktan kaynaklanabilecek yan etkileri hesaba katmak gerekir
İyi bir planlama yapılması gerekir
Operasyon sonrası ikinci günde hastalar destekle ayağa kalkıp yürüyebiliyor ve 5-6 gün içerisinde taburcu olabiliyor. Her şeyden önce bilinmelidir ki protez ameliyatları geri dönüşü olan bir müdahale değildir. Dolayısıyla iyi düşünüp, planlayarak karar vermek gerekir. Protez ameliyatı öncesinde, yapılabilecek diğer tedavi alternatiflerinin hiçbirinin faydasının olmayacağının anlaşılmış olması gerekir. Eğer başka bir tedavi ihtimali varsa doktor bunu hastasıyla paylaşmalı ve bu alternatif değerlendirilmelidir.
Genç yaştaki hastalarda da uygulanabilir
Protez ameliyatları, kireçlenmenin yanı sıra bazı kemik ve eklem hastalıklarında, başka tedavi alternatifinin kalmadığı durumlarda çok daha genç yaşlarda da yapılabilir. Hastanın aktif ve iş hayatının içinde olması gerektiği bu yaşlarda, ameliyatın sağlayacağı fayda ve riskler hasta ile birlikte değerlendirilir. Kimi durumda 20 ve 30 yaş grubu hastalarda bile protez ameliyatları yapılabilir.