Yaz Aylarında Artış Gösteren Enfeksiyonlar

Havaların giderek ısınması ile birlikte yaz aylarında görülen enfeksiyonlara bağlı hastalıklarda artış görülüyor.  Özellikle sıcak havayı seven enfeksiyonlar, daha hızlı yayılıyor ve aniden ortaya çıkıyor. Hastalar bu aylarda ishal, göz - kulak enfeksiyonları, mantar hastalığı ya da kene nedeniyle doktorların kapısını daha sık çalıyor.

Hava sıcaklığının giderek yükselmesi ile birlikte, tatiller, doğada yapılan piknikler, dışarıda yenen yemekler ve havuz-denize girilme oranı daha da artar. Bu keyifli zamanlar ise sıcak havayı seven enfeksiyonlar ile bölünür. Yiyecek ve içeceklerin sıcak havada daha kısa sürede bozulması ya da hijyenik olmayan sularda yüzülmesi enfeksiyona bağlı görülen hastalıkların artmasına neden olur.

Yaz dönemi ishalleri
İshal, günde 3 veya daha fazla sayıda sulu dışkılama halidir. Bakterilerin yol açtığı ishaller iki şekilde olur. Mikroorganizma, gıda ya da sıvı tüketimi sırasında ağız yolu ile alınır ve bağırsakta oluşan hastalık, ateşin eşlik edebildiği, dışkıda kan ve iltihabın olabildiği enfeksiyonlar şeklinde seyreder. Ayrıca uygun olmayan koşullarda bekleyen gıdalarda mikroorganizma toksin üretir ve bu toksinler sıvı ve gıda tüketimi sırasına ağız yolu ile alınır. Bu durumda hastalık genellikle bulantı kusma ile başlar, her zaman ishal eşlik etmeyebilir. Genellikle kısa sürede hastalık kendini toparlar. Bunun yanı sıra yaz dönemi bazı viral sebepli ishaller açısından da risklidir. Gıda ve sıvı yolu ile alınan viral etkenler genellikle ateşsiz ishal yaparlar. Bir haftaya kadar ishal süresi devam edebilir.

İshal ve kusmaların korkutan tarafı kişide oluşan sıvı ve mineral kaybıdır. Özellikle 5 yaş altı çocuklar, ileri yaştakiler ve kronik hastalıklara sahip kişilerde ishal nedeni ile oluşan sıvı kaybı tehlikeli olabilir.  Ateşin eşlik ettiği, sıvı kaybının fazla olduğu durumlarda doktora başvurmak uygun olacaktır.

Korunmak için ne yapmak gerekir?
- Korunmada öncelik kişisel hijyene ve gıda hijyenine dikkat etmektir.
- Sıcak havalarda dışarıda yapılan yiyeceklerin ne kadar süre ile bekletildiğini bilemeyeceğiniz için, evde yemek yemeyi tercih edin. Özellikle iyi pişmiş ve sıcak servis yapılan “anne yemeği” olarak tabir edilen yiyecekleri seçin (çorba, pilav, makarna.)
- Meyve, fındık ve kalın kabuklu sebzeleri yiyin, kendiniz soyun.
- Konserve yiyecekleri tercih edin.
- Her fırsatta ellerinizi yıkayın.
- Eğer öneriliyorsa proflaktik ilaç kullanın.
- Lifli, çiğ sebze ve salatalardan kaçının.
- İnce kabuklu meyvelerden kaçının.
- Pişmemiş, çiğ, az pişmiş et ve et ürünlerinden, krema, mayonezli salatalardan kaçının.
- Kirletilmiş bölgelerde yakalanan ve az pişmiş deniz ürünlerinden kaçının.
- Pastörize edilmemiş süt ürünleri kullanmayın, yumuşak peynirleri yemeyin.
- Rus salatası gibi çiğ materyal içeren ve elle hazırlanan yiyeceklerden kaçının.
- Temizliğinden emin olmadığınız suları içmeyin. Yemeklerinizi bu sular ile pişirmeyin.
- Sokakta satılan yiyecekleri tüketmeyin.

Yazın görülebilen viral enfeksiyonlar
Hastalar sıklıkla boğaz ağrısı gibi üst solunum yollarında ortaya çıkan hastalıkların yalnızca kış aylarında görüldüğünü düşünürler. Ancak enfeksiyonlar genelde bulaşıcı hastalık olması nedeniyle mevsim ayrımı yapmazlar. Aksine toplu yerlerde çalışanlarda; kreşlerde, okullarda, otobüslerde bir hastalık olması bütün hastalığın geometrik olarak yayılmasına yol açabiliyor. Yaz aylarında da buna bağlı birçok viral enfeksiyon görülür.

Özellikle yaz başlangıcında adenoviruslara bağlı ateş-boğaz ağrısı şeklinde enfeksiyonlar, hafif -orta şiddette boğaz ağrısı, burun akması veya kusma ishal ile seyredebilen ancak nadiren daha ciddi klinik tablolara yol açabilen enterovirus’lere bağlı hastalıklar, parainfluenza 3’e bağlı bazen sadece soğuk algınlığı şeklinde zaman zaman da krup, bronşit şeklinde enfeksiyonlar görülebilir.

Ayrıca yaz aylarında oluşan sıcaklığa bağlı el-ayak hastalığı olarak bilinen ve bulaşıcı olan viral hastalıklarda da artış görülür. Bu hastalıkta kişinin ağız içinde, el ve ayaklarında yaralar, ağız içinde ise sık sık aftlar görülür.

Diğer enfeksiyonlar
Yaz aylarında gidilen tatiller, piknikler ve havuz-deniz kullanımı enfeksiyon görülmesini artırır. Havuz ya da deniz kullanımında, girilen suyun hijyen oranının düşük olması, kum veya kire bağlı kulak kanalında enfeksiyon gelişme sıklığı daha fazla olabilir. Yine aynı şekilde temiz olmayan sularda veya yeterince temizlenmeyen havuzlarda yüzmeye bağlı göz enfeksiyonları veya parazitiklere bağlı enfeksiyonlar görülebilir.  Bu nedenle hijyeninden emin olunmayan sularda yüzülmemeli. Yüzücü gözlüğü, gerekli durumlarda ise kulak tıpacından faydalanılması gerekir.

Kadınlarda ıslak mayo ile uzun sure durmaya bağlı sistit şeklinde idrar yolu, genital mantar enfeksiyonları veya cilt ve ayaklarda ısı ve nemin fazla olduğu durumlarda mantar enfeksiyonları sıklığı artabilir. Cilt ve cilt altı dokuda enfeksiyonları daha fazla görülebilir. Sık sık mayo değiştirilmesi, ortak ıslak kullanım alanlarında terlik giyilmesi, hastalık riskini azaltmaktadır.

Açık havada, kırlarda, piknik yapılması ya da doğa yürüyüşleri, kenelerle temasa bağlı bazı hastalıklar görülebilir. Kene riski bulunan kırsal alanlara gidenler, vücudu örten ve açık renkli giysiler giyinmelidir.

Enfeksiyon belirtileri olduğunda ilgili branş doktoruna kısa sürede başvurmak çok önemlidir.