Tiroid kanserleri belirti, tanı ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Normal tiroid hücrelerinin aşırı derecede çoğalması, tiroid bezi içerisinde “nodül” dediğimiz yumru şeklinde oluşumlara yol açar. Nodül içerisindeki hücreler kontrolsüz büyüyürse tiroid kanseri gelişir. Tiroid nodüllerin sadece %5-10 kadarında tiroid kanseri saptanır.

Tiroid kanseri kadınlarda erkeklerden 3 kat fazla görülür. Kadınlarda en sık 40-50 yaş, erkeklerde ise 60-70 yaş arasında görülmektedir. Her 100.000 kişinin 5-10’unda tiroid kanseri saptanır. Ultrasonografinin daha sık kullanılmasıyla daha fazla sayıda hastda tiroid kanseri saptanmaktadır.

• Ailede tiroid kanseri olması,
• obezite,
• iyot düzeyinin çok düşük veya çok yüksek olması,
• radyasyon ve kadmiyum maruziyeti

gibi çevresel faktörler tiroid kanseri için risk faktörü oluşturur.

Tiroid kanserlerinden ölüm riski düşüktür. Hafif seyreden tiroid kanseri tiplerinde bu oran milyonda 5 hastadır. Fakat hızlı ve kötü seyreden anaplastik kanser gibi tiplerde ölüm oranı yüksektir.

Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Başlangıç dönemlerinde genelde belirgin bir bulgu vermez. İlerleyen dönemlerde ise hızlı büyüyen tiroid nodülü, ses kısıklığı, öksürük, yutma güçlüğü ve boyunda lenf bezi büyümesi görülebilir. Bu nedenle nodül takibinde düzenli tiroid ultrasonografisi çektirmeniz çok önemlidir.

Tiroid Kanserinde Tanı

Tiroid ultrasonografisi şüpheli nodülleri saptamak için en hassas yöntemdir. Tomografi, MR ve tiroid sintigrafisi tanı amaçlı kullanılmaz. Tiroid nodülünüz risk faktörleri taşıyorsa tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılması gereklidir. Tiroid nodülü için risk faktörleri; düzensiz sınırlı olması, içinde kireçlenme odakları bulunması, düzensiz kanlanma odakları olması gibi. Tiroid kanserini saptayabilen bir kan testi bulunmamaktadır.

Tiroid Kanseri Tipleri Nelerdir?

  Tiroid kanserleri, hücresel özelliklerine göre sınıflandırılırlar.

- Papiller tiroid kanseri

Hastaların %80’inde bu kanser tipi görülür. Bu hastalarda boyundaki lenf bezlerine yayılım olsa bile tedaviye çok iyi yanıt verirler ve genelde yaşam süresini etkilemezler.

- Foliküler tiroid kanseri

Hastaların %15’inde bu kanser tipi görülür. Akciğer ve kemik gibi organlara yayılım yaptığında hastalık seyri papiller kanserlerden daha ağır olabilir.

- Medüller tiroid kanseri

Nadir görülen kanserlerdir. Ailevi geçişler olabileceği için ayrıntılı değerlendirmeler yapılır.

- Anaplastik tiroid kanseri

Bu kanser de nadir görülür ve tedaviye cevabı iyi değildir.

Tiroid Kanseri Tedavisi

Tiroid kanserinin tedavisi cerrahidir. Hastalık değerlendirmesine göre tek tiroid lobu (lobektomi) veya her iki lob (total tiroidektomi) operasyonla çıkarılır. Bazı durumlarda lenf bezlerinin de çıkarılması gereklidir. Operasyon sonrası gerekli durumlarda radyoaktif iyot tedavisi ile kalan tiroid hücrelerinin de yok edilmesi sağlanır. Total tiroidektomi uygulanan hastalarımız ömür boyu tiroid hormonu kullanmaları gereklidir. Tiroid kanserlerinde kemoterapi ve radyoterapi nadiren kullanılır. Hastanın ileri yaşta olması, tümörün tipi, büyüklüğü ve yayılım göstermiş olması hastalık seyrini olumsuz etkiler.

Kanser hücrelerini sıcak ve soğukla öldürme

Akciğer, karaciğer ve kemiklere yayılan tiroid kanseri hücrelerini öldürmek için sıcak ve soğuk kullanılabilir. Radyofrekans ablasyonu tedavisinde, elektrik enerjisi kullanılarak, kanser hücreleri yüksek ısı ile öldürülür. Kriyoablasyon tedavisinde ise kanser hücrelerini dondurarak öldürmek için bir gaz kullanır. Bu tedavi yöntemleri küçük kanser alanlarını kontrol etmeye yardımcı olabilir.

Hedefe Yönelik Tedaviler

Bu grup ilaçlar, tiroid kanseri vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa (metastaz) ve radyoaktif iyot tedavisine yanıt vermemişse önerilebilir. Hedefe yönelik tedaviler sağlıklı hücrelere aynı anda zarar vermek yerine özellikle kanser hücrelerini hedeflerler. Bu ilaçlar, ya tümörün içinde belirli kimyasal maddeleri, ya tümör hücrelerini besleyen damarları ya da belirli genleri hedef alır. Bazıları hap şeklinde iken bir kısmı da damardan verilebilir. Kullanılan ilaca göre farklı yan etkiler görülebilir.

Tiroid Kanseri Takip Süreci

Tiroid kanserinin tekrarlama riskinden dolayı, endokrinoloji doktorunuzla ömür boyu düzenli takibinizi yaptırmanız gereklidir. Papiller ve foliküler tiroid kanserlerinin takibinde TSH, sT4, tiroglobulin, anti-Tg düzeyi, tiroid USG ve gerekiyorsa sintigrafi kullanılır.

Prof Dr. Ferit Kerim Küçükler
Bayındır İçerenköy Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı