Meme kanseri nedir? Meme kanseri belirtileri

Dünyada her yıl 2.5 milyon kişinin yakalandığı meme kanseri, memedeki hücrelerin kontrolden çıktığı bir hastalıktır. 

Meme kanseri türleri

Meme kanseri türü, memedeki hangi hücrelerin kansere dönüştüğüne bağlıdır. Kanser, memenin farklı yerlerinde başlayabilir. Meme lobüller, kanallar ve bağ dokusu olmak üzere üç ana bölümden oluşur: Lobüller süt üreten bezlerdir. Kanallar memelere sütü taşıyan tüplerdir. Bağ dokusu (lifli ve yağlı dokudan oluşur) her şeyi çevreler ve tutar. Çoğu meme kanseri kanallar veya lobüller ile başlar. Meme kanseri, kan damarları ve lenf damarları yoluyla memenin dışına yayılabilir. Vücudun diğer bölgelerine yayıldığında metastaz söz konusu olur.

En yaygın meme kanseri türleri şunlardır:

• Duktal invaziv meme kanseri: Kanser hücreleri kanalların dışına meme dokusunun diğer bölümlerine doğru büyür. İnvaziv kanser hücreleri aynı zamanda vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir veya metastaz yapabilir.
• Lobüler invaziv meme kanseri: Kanser hücreleri lobüllerden meme dokularına kadar yayılırlar. Bu invaziv kanser hücreleri vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.
   

Meme kanseri belirtileri

Meme kanserinin belirtileri kişiye göre değişiklik gösterir. Bazı kişilerin ise hiç belirtisi yoktur. Meme kanseri için bazı uyarı işaretleri şunlardır:

• Memede veya koltuk altında ele gelen kist şeklinde dokular
• Memenin bir kısmının kalınlaşması veya şişmesi
• Meme derisinin irritasyonu
• Emzirme bölgesinde veya memede kızarıklık veya pul pul dökülme
• Meme ucunun çekilmesi veya meme başı ağrısı
• Memenin büyüklüğünde veya şeklindeki herhangi bir değişiklik
• Göğsün herhangi bir bölgesinde ağrı.
• Göğüs yumuşaklığı
• Meme derisinde gözeneklerin genişlemesi
• Memede yumru
• Açıklanamayan meme şişmesi
• Memelerde asimetri

Meme kanseri risk faktörleri

Kanser, bir hücrenin DNA hasarı görmesiyle büyür ancak DNA’nın neden ya da nasıl hasar gördüğü halen bilinmiyor. Genetik veya çevresel olabilir veya çoğu durumda ikisinin birleşimi de olabilir. Bununla birlikte, meme kanseri ile bağlantılı bazı belirlenmiş risk faktörleri vardır: 

• Cinsiyet: Meme kanseri kadınlarda erkeklerden yaklaşık 100 kat daha sık görülür.
• Yaş: İnvaziv kanserli üç kadından ikisi 55 yaşından sonra teşhis edilmiş kansere sahiptir.
• Aile tarihi ve genetik faktörler: Anneniz, kız kardeşiniz, babanız veya çocuğunuza meme kanseri veya yumurtalık kanseri teşhisi konduysa, gelecekte meme kanseri tanısı alma riski yüksektir.
• Kişisel sağlık geçmişi: Bir memede meme kanseri teşhisi koyulmuşsa, gelecekte diğer memede meme kanseri teşhisi konma riski yüksektir.
• Adet ve üreme tarihi: Erken adet görme (12 yaşından önce), geç menopoz (55 yaşından sonra), genç yaşta bir çocuğunuz olması veya doğum yapmamış olmanız, meme kanseri riskinizi artırabilir.
• Yoğun meme dokusu: Yoğun meme dokusuna sahip olmak meme kanseri riskinizi artırabilir ve belirtileri tespit etmeyi zorlaştırabilir.
• Fiziksel aktivite yetersizliği: Az fiziksel aktiviteye sahip bir yerleşik yaşam tarzı meme kanseri riskinizi artırabilir.
• Zayıf beslenme: Doymuş yağ ve meyve ve sebzelerden yoksun bir beslenme meme kanseri riskinizi artırabilir.
• Aşırı kilolu veya obez olmak: Fazla kilolu veya obez olmak meme kanseri riskinizi artırabilir.
• Alkol: Sıklıkla alkol tüketimi meme kanseri riskinizi artırabilir. Ne kadar çok alkol tüketirseniz risk o kadar yüksek olur.

Kalıtsal meme kanseri nedir?

Tüm kanserler vücudumuzda genler olarak adlandırılan materyal değişikliklerinden kaynaklanır. Genler hasar gördüğünde mutasyon olarak adlandırılan değişiklikler geliştirebilirler. Zamanla hücrelerde hasar birikebilir, böylece kontrolsüz büyür ve kansere neden olur. Kalıtsal meme kanseri de bazı durumlarda ortaya çıkabilir.

Kanserin ortaya çıkması için birden fazla gen mutasyonu gerekir. Kanser geliştiren çoğu insan için, kansere neden olan gen mutasyonları bir ömür boyu gerçekleşir ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde kansere neden olur. Bazı insanlar annelerinden veya babalarından miras kalan bir gen mutasyonuyla doğarlar. Bu hasar gören gen onları çoğu insandan kanser riskine maruz bırakır. Meme kanseri, kalıtsal bir gen mutasyonu nedeniyle ortaya çıktığında kalıtsal meme kanseri olarak adlandırılır. Devralınmış bir mutasyon nedeniyle oluşan kanserlere kalıtsal kanserler denir.

Bir aile içinde kalıtsal mutasyona işaret eden bazı belirtiler olabilir. Bazen işaretler, belirli bir kanser tipi teşhisi konan tek bir aile üyesi nedeniyle oluşabilir. Diğer belirtiler, kanserin belirli modellerini alması için birkaç nesil boyunca birçok aile üyesine daha yakından bakmayı gerektirir. Farklı gen mutasyonları, farklı kanser türlerine neden olabilir.

Meme kanserinin genetik olarak miras alınması mümkündür. Bu nedenle ailenizde meme kanserine yakalanmış olan bir birey varsa kontrollerinizi aksatmamalı ve düzenli elle muayenelerinizi yapmalısınız. En ufak bir işaret bile doktora gitmeniz için yeterlidir. Kalıtsal meme kanseri küçümsenmemeli ve bu gibi bir tehlike altında olan kişiler mutlaka doktora danışmalıdır.

Meme kanseri taraması

Meme kanseri, kadınlar arasında en sık görülen kanser türüdür. Erken teşhis, meme kanseri tedavisinde kilit önem taşır. Meme kanserini en erken döneminde yakalamak için atabilecek adımlar vardır.

Meme kanseri için en önemli tarama testi mamografidir. Mamografi, memenin röntgen filmidir. Tümörün sizin veya doktorunuz tarafından hissedilebilmesinden iki yıl kadar önce tespit edebilir. Meme kanseri riski olan 40-45 ya da daha yaşlı kadınlar yılda bir kez mamografiye alınmalıdır.

Meme kanseri evreleri

Meme kanserinin ilk evresinde kitle 2 cm’den küçüktür ve koltuk altı yayılımı göstermez. Meme kanserinin 2. ve 3. evresinde kitle daha büyük olabileceği gibi, koltuk altına da yayılım göstermiş olabilir. Dördüncü evrede ise hastalık uzak organlara (akciğer, karaciğer, kemik vb.) da yayılabilir.

Meme kanseri tedavisi

Meme kanserinin tedavisinde cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, immunoterapi gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir.

• Evre 1 ve 2’de genellikle cerahi ile başlayan tedavi, radyoterapi ve kemoterapi ile devam eder.
• Evre 3’te önce kemoterapi ve radyoterapi, ardından cerrahi tedavi uygulanır.
• Evre 4 meme kanserlerinde kemoterapi, ardından gerekirse cerrahi tedavi uygulanır.

Meme kanseri ameliyatı

Meme kanseri, meme koruyucu cerrahi ve memenin tamamının alındığı mastektomi ameliyatı ile tedavi edilebilir. Çoğu erken evre meme kanseri vakalarında meme koruyucu cerrahi, hem onkolojik prensipleri sağladığı hem de kozmetik sonuçlarının iyi olması nedeniyle tercih edilir. Memenin hepsinin alınması gerekli olan durumlarda ise meme cildi korunarak tüm meme dokusu alınır ve kalan boşluk silikon ya da hastanın kendi vücudundan alınan dokular ile desteklenerek uygun estetik sonuçlar elde edilir.

Meme kanserine ilişkin detaylı bilgi için Genel Cerrahi Bölümümüze başvurabilirsiniz.

Prof. Dr. Köksal Bilgen
Bayındır İçerenköy Hastanesi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı