Çocuklarda Parmak Emme Nedenleri

Bebeklerin en önemli reflekslerinden biri emmedir; beslenme ve sağ kalım için hayati önem taşır. İlk 6 ay beslenmenin tek yoludur ve çocukluğun ilk 2-3 yılına kadar doğal gelişen bir davranıştır. Beslenme ile birlikte çevreyi keşfetme davranışı olarak da sürdürülen emme ve nesneleri ağza alma zaman içinde keyif kaynağı haline gelir. 

Üç yaşla birlikte emme yerini doğal beslenme, konuşma ve yaşamsal etkinliklerin artışına bırakır ancak bazı çocuklar bu alışkanlığı sürdürmeye devam ederler. Sağlıklı çocukların alışkanlık olarak sürdürdükleri bu davranış, gelişim geriliği ya da nörolojik tanısı olan çocuklarda da sık gözlenir.

Parmak emen çocuk yakından takip edilmeli 
Araştırmalar duygusal gelişim ve kaygı, gerginlik ile ilişkilendirmekte; bebeklikten gelen emme ihtiyacının ya da emme davranışından alınan haz nedeniyle bu alışkanlığın devam ettiğini bildirmektedir. 

Uzun süren parmak emme alışkanlığının özellikle diş ve damak gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir.  Öte yandan diğer davranışsal bozukluklarda olduğu gibi parmak emme de çocuğun duygusal gelişimi ile yakından ilişkilidir. Parmak emme aynı zamanda uykuya geçiş aracı olarak da kullanılır çocuklarda. Gece uyku arasında parmağını emmeye devam eden çocuklara rastlanır.  Tek başına duygusal ya da gelişimsel bir sorun olarak düşünülmese de 3,5-4 yaşında hala parmağını emen çocuğu yakından izlemek önemlidir.

Uyku öncesi kitap okuyun
Yalnızca uyku ile ilişkili olan parmak emme alışkanlığı, anne-babanın biraz yakın ilgisi ile ortadan kaldırılabilir. Uykuya geçerken kitap okumak, uykusu gelmeden yatağa yatırmamak ve uyku öncesinde rahatlatıcı aktiviteler planlamak yararlı olacaktır. Gün içinde sürekli çocuğu uyarmamak ya da aile arasında konunun konuşulmamasını sağlamak gerekir. Dikkatli gözlem yapan bir anne-baba çocuğun yalnız kaldığında, kaygılandığında ya da heyecanlandığında parmak emdiğini gözleyecektir. Bu anlarda çocuğun yanında olmak ve farklı bir konuya yönlendirmekle alışkanlığı engelleyebilirler.

Parmak emmesinin altında kaygı ya da stres olabilir
Çocuğu duygusal açıdan zorlayan bazı yaşantılar da (okula başlamak, kardeş doğumu, vb.) parmak emmenin başlamasına ya da artmasına neden olabilir.  Önemli olan emme davranışına odaklanmadan çocuğu zorlayan durumlara müdahale etmektir. Aynı zamanda çocuğu duygusal açıdan güçlendirici tutum ve söylemler baş etme becerisini güçlendirerek zararlı alışkanlıkları sürdürmesini engeller.

Çocuğun ihtiyaçlarına duyarlı ve yaşına uygun eğlenceli etkinliklerin planlandığı bir ev ortamında parmak emme ve benzeri zararlı alışkanlıkların kalıcı olmayacağı bilinmelidir.

Uzm. Birgül Bayoğlu
Bayındır Söğütözü Hastanesi Çocuk Gelişimi Uzmanı