Kalp Hastalığı Kader Değildir!

Kalp ve damar hastalıkları kader değil, önlenebilir hastalıklardır. Sağlıklı beslenme ile egzersizin başrolde olduğu bir yaşam tarzını benimseyerek ve düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmeyerek riskleri kontrol altına alabilirsiniz.

Kimler kalp hastası olur sorusunun cevabı Daltonlarla baş edemeyenlerdir. Daltonları herkes tanır. Bu 4 azılı kardeş eskiden bankaları soyar, paraları çalardı. Şimdilerde ise sağlığımızı çalıyorlar. 80 yıllık ömrünüzü 50 yıla indiren, 30 yılımızı çalan bu Daltonlar gerçekten de işlerinin ustasıdır. Ancak işin iyi yanı bunlarla mücadele ederek 30 yılımızı kurtarmak mümkündür. Modern tıp bugün kalp ve damar hastalıklarının bir kader olmadığını kanıtladı.

Bu dört kardeş, kolesterol, tansiyon, sigara ve şeker hastalığı olarak tanınır. Her biri çok tehlikeli, ömrümüzü kısaltan azılı haydutlardır. Daha da kötüsü eğer birlikte dolaşırlarsa ortalıktan yok olmakta fayda var. En çok konuşulansa kolestrol.

Kolesterolle ilgili bilimsel gerçekler
Gün geçmiyor ki medyada kolesterolle ilgili yeni bir haber olmasın. “Kolesterol aslında zararlı değildir. Kolesterolü düşürmeye gerek yoktur. Kolesterol ilaçları zararlıdır” gibi... Diğer yandan bilim insanlarına sorduğunuzda kolesterol en azılı düşmandır derler. Hangisine inanmalı?

Kolesterol hücrelerimizin olmazsa olmazıdır. Sağlıklı kolesterol düzeyi için şunu söylemek uygun olur: azı karar, çoğu zarardır. Doktorunuz kolesterolden bahsederken LDL kolesterolden (düşük dansiteli lipopreotein) bahseder. Kan testlerini yaptırdığınızda genelde 4 farklı kolesterol değeri verilir. Ancak akılda tutulması gereken nokta en tehlikeli ve öldürücüsünün LDL kolesterol olduğudur. L harfi ile başladığı için “lanetli kolesterol” de denebilir. Bilimsel gerçekler kalpten ölmek istenmiyorsa şu iki rakamın unutulmaması gerektiğinin altını çiziyor. Daltonlardan hiçbiri yoksa, lanetli kolesterol değeriniz 130’dan küçük, daltonlarla çoktan tanışıldıysa LDL’nin 70 civarında olması gerekmektedir.

Kolesterol organların yapı taşıdır, ancak fazlası da o organlara giden can damarlarını tıkar. Evinizdeki musluktan akan su kireçli ise o musluğun bir süre sonra kireçle kaplanarak tıkanacağını ve artık su akmayacağını herkes bilir. Kolesterol de böyledir. Eğer kanınızdaki kolesterol düzeyi çok yüksekse bir süre sonra kalbinize, beyninize, böbreğinize, bacaklarınıza giden damarlar aynen kireçli suyun yaptığı gibi tıkanır. Kalp krizi geçirirsiniz, felç geçirirsiniz. 50 metre yürüyünce bacaklarınız ağrır, durmak zorunda kalırsınız. Kolesterol diğer Dalton kardeşlerden biri veya birden fazlasıyla bir araya gelecek olursa o zaman yukarıda sayılan hastalıklar çok daha ağır geçer ve ölümle sonuçlanabilir.

Kolesterol ne kadar düşerse tehlikelidir?
Yeni doğan sağlıklı bir çocuğun göbek kordonundaki LDL kolesterol düzeyi 30 – 50 mg/dl düzeyindedir. Bu düzeylerde bile çocuk sağlıklı doğabilmektedir. Bazı genetik hastalıklarda LDL düzeyleri 10-15 mg/dl düzeyindedir ve bu insanlar çok uzun yaşar ve kalpten ölmezler. Yukarıda belirtildiği üzere kolestrol hedefi Daltonlarla karşılaşmamış olanlar için 130, karşılaşmış olanlar için 70’dir. Bu hedefler insan sağlığını bozmaz, aksine yaşamı uzatır. Daltonların yıllarınızı çalmasını engeller.

Yaşam tarzı değişikliği
Yaşam tarzı değişikliği, hareketli olmak ve sağlıklı beslenmek demektir. Yürüyün, merdiven çıkın, az yiyin, sık yiyin, ambalajdan, poşetten çıkan hiçbir şeyi tüketmeyin, sadece doğal topraktan çıkan yiyecekleri tüketin. Akdeniz mutfağı ile tanışın, sigaradan nefret edin. Bunları yaparken damak tadınızı da unutmayın. Haftada bir gün kaçamak yapın, sevdiğiniz kebabı yiyin. 

Güvenli ve yaşam uzatan ilaçlar
Kolesterolün asıl fabrikası karaciğerdedir. Karaciğer siz hiç kolesterol yemeseniz de kolesterolü üretmeye devam eder. Yani sadece yiyeceklerle kolesterolü düşüremeyebiliriz. Kolesterolünüzü düşürmek için karaciğerdeki fabrikanın kapısına kilit vurmak ve üretimi azaltmak gerekir. Bunun için de fabrikadaki üretimi azaltacak olan kolesterol ilaçlarını kullanmak gerekir. Bu ilaçları 20 yıldır kullanıyoruz ve artık doktor kontrolünde kullanıldığında oldukça güvenli ilaçlar olduklarını biliyoruz.

Unutulmaması gerekenler:
- Daltonlar ömrümüzü çalan dört azılı kardeştir. Kolesterol, tansiyon, şeker, sigara
- Daltonlarla karşılaşmadıysanız LDL düzeyiniz 130’dan, karşılaştıysanız 70’den küçük olsun
- Hayatı sevenler kalpten ölmez. Kalp hastalığı kader değildir.

Prof. Dr. Timur Timurkaynak
Bayındır İçerenköy Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı