Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, korunmasız cinsel ilişki sırasında kişiden kişiye vücut salgıları yolu ile bulaşan hastalıklardır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda bulaşma şekli nasıldır?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, korunmasız cinsel ilişki, ameliyat, diş çekimi, tırnak çekimi gibi cerrahi işlemler, kan ve kan ürünleri transfüzyonu ya da hastalıklı anneden doğum sırasında çocuğa bulaşma şeklinde olabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtileri nelerdir?
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, cinsel yolla bulaşan hastalıkların erken evrelerinde görülen belirtilerin 1-2 hafta içinde düzelebilmesi ve arkadan komplikasyonlarla tekrar ortaya çıkabilmesidir. Genel olarak görülen belirtiler şunlardır:
- Ateş
- Kas eklem ağrısı
- Penil akıntı
- Vajinal akıntı
- Genital bölgede görülen siğil ve uçuklar
- İdrarda yanma
- Cinsel ilişkide ağrı
- Testislerde şişme ve ağrı
- Adet dönemi dışında ara kanamalar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nelerdir?
- Gonore (bel soğukluğu)
- Sifiliz (frengi)
- Üretrit (klamidya, mycopazma ve üreaplazma)
- Genital siğil (HPV enfeksiyonu)
- Uçuk (herpes enfeksiyonu)
- Trikomonas
- Hepatit
- AIDS (HIV enfeksiyonu)
Bel soğukluğu nedir? Bel soğukluğu belirtileri nelerdir?
Neisseria gonorrhoe denilen bakteri ile bulaşır. En sık olarak cinsel organlar, idrar yolu, rektum ve boğazı etkiler. Kuluçka süresi 4-6 gündür. Tedavi edilmediğinde kısırlığa kadar giden komplikasyonlara yol açar. Belirtileri şu şekildedir:
- Penis ucundan ve vajinadan sarı-yeşil akıntı olması
- Adet dışı kanama
- Kronik kasık ağrısı
- İdrar yaparken yanma
Frengi nedir? Frengi belirtileri nelerdir?
Treponema pallidum denilen bakteri ile oluşur. Dış genital organlar, vajen, makat, rektum ve ağız çevresinde ağrısız şankr denilen lezyonlara yol açar. Şankr oluşumundan sonra ateş, yorgunluk, baş ağrısı, kilo kaybı, eklem ağrısı gibi bulgular oluşur. Tedavi edilmezse görme-işitme kaybı, zihinsel rahatsızlıklar gibi sorunlara yol açar.
Klamidya nedir? Klamidya belirtileri nelerdir?
Chylamydia trochomatis denilen bakteri ile oluşur. Hem erkek hem de kadınlarda üretrite yol açar. Genellikle şeffaf veya sarı renkli akıntı ile kendini gösterir. Tedavi edilmezse pelvik enfeksiyon, kısırlık, ektopik gebelik gibi sorunlara yol açar.
Üreaplazma ve mycoplazma nedir?
Genellikle belirti vermezler. Olguların bir kısmında idrarda yanma, penis içinde kaşıntı ve şeffaf renkli akıntı görülür. Olguların 3'te 1'i asemptomatik seyreder ve bulaştırıcılık devam eder. Tedavi edilmediğinde kadınlarda pelvik enfeksiyon ve erkeklerde kısırlığa yol açar.
HPV nedir?
Human Papilloma Virüs (HPV), genital bölgeleri kapsayan yakın cilt teması veya cinsel yolla geçen bir viral enfeksiyondur. En sık bulgusu genital bölge, ağız ve boğazda oluşan siğillerdir. Bu enfeksiyon sonrası görülen en önemli sorun ise kanserdir. HPVi rahim ağzı, penis ve rektal kansere yol açabilir. Özellikle HPV 16 ve 18 tipleri kanser gelişimi açısından yüksek risk taşır.
Herpes nedir?
HSV 1 virüsü daha çok ağız ve dudaklarda, HSV 2 virüsü ise daha çok genital bölgelerde uçuğa yol açar. Su toplayan ,birbirine komşu ve belli bir hat üzerinde oluşan lezyonlara yol açar
Trikomonas nedir?
Genellikle asemptomatik seyreder. Kadınlarda vajinadan çürümüş balık kokusu içeren akıntının olması tipiktir. (Kadınlarda vajinal enfeksiyonlara ilişkin daha detaylı bilgi için içeriğimize göz atabilirsiniz)
HIV nedir? HIV nasıl bulaşır?
HIV enfeksiyonu vücudun bağışıklık sisteminde hasar yarattığından, diğer enfeksiyonlara karşı vücudu savunmasız hale getirir. Başlangıçta grip benzeri semptomlar ile kendini gösterir
Hepatit nasıl bulaşır?
Hepatit B ve C virüsu ile ortaya çıkar. İnsandan insana cinsel ilişki, kan transfüzyonu gibi yollarla bulaşır. Siroz ve karaciğer kanserine yol açar.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanısı nasıl konulur?
Tanı, genital bölge muayenesi ve hastanın hikayesi, kan ve idrar tetkiki, penil veya vajinal akıntıdan alınan sürüntünün incelenmesi ile konulur.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisi
Erkeklerde idrar yolu, kadınlarda ise vajenden alınan bir kültür sonrası antibiyotik tedavisi ile etkin tedavi mümkündür. Önemli nokta hastanın partneri ile birlikte eş zamanlı olarak tedavi edilmesidir. Klamidya, gonore (bel soğukluğu), sifiliz (frengi), mycoplazma ve üreaplazma gibi enfeksiyonlar antibiyotik ile tedavi edilir. Trikomonas enfeksiyonu ise antiparazitik ilaçlar ile tedavi edilir. HIV, herpes ve HPV enfeksiyonlarında antiviral ilaçlarla enfeksiyon kontrol altına alınmaya çalışılır, ancak tedavi sonrası nüksler bu enfeksiyonlarda sık olarak görülür.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma yolları nelerdir?
Cinsel partner sayısının sınırlı tutulması, HPV enfeksiyonları için aşılama uygulanması ve korunarak cinsel ilişkiye girilmesi en önemli korunma yollarındandır.
Uzm. Dr. Özdal Yıldız
Bayındır Kavaklıdere Hastanesi Üroloji Uzmanı