Gastroenterit, mide ve bağırsakların iltihaplanmasıdır ve genelde virüs veya bakterilerden kaynaklanır. Hasta biriyle temas veya mikrop içeren yiyecek-içecek tüketimi bu hastalığa yol açabilir.
Akut gastroenterit belirtileri nelerdir?
- Kusma
- İshal
- Ateş
- Karın ağrısı
- Kas-eklem ağrısı
Sıvı kaybı nasıl önlenir?
- Bol bol sıvı almak önemlidir.
- Çocuğunuzun birkaç dakikada bir yudum sıvı içmesini sağlayın.
- Her kusma ya da ishal sonrasında küçük çocuklar bir çay bardağı, büyük çocuklar bir su bardağı kadar sıvı tüketmelidir.
- Anne sütü alan bebekler emzirilmeye devam edilmelidir.
- Çocuklara meyve suyu ya da kola gibi şekerli içecekler verilmemelidir.
- Çok su içen çocuklara çorba, ayran gibi tuzlu gıdalar da verilerek tuz dengesi sağlanmalıdır.
- Beslenmeye en kısa sürede başlanmalı ve meyve, sebze, yağsız et, tam tahıllı yiyecekler verilmelidir.
- Yiyeceklerin yağlı, salçalı, şekerli olmamasına dikkat edilmelidir. Patates haşlaması, yoğurt çorbası, ayran, yoğurt, sade kefir, pirinç, muz gibi besinlerle beslenmeye başlanabilir.
Çocuklarda akut gastroenterit nasıl tedavi edilir?
- Çoğu çocuk, destekleyici tedavi ve doğru beslenme ile kendiliğinden iyileşir.
- Ciddi sıvı kaybı olan çocuklar doktora götürülmelidir.
- Gerekirse antibiyotik ve damar yoluyla sıvı tedavisi uygulanabilir.
Hangi durumlarda zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalı?
- Aşırı halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi veya dalgınlık varsa,
- İshal ve kusma birkaç günden uzun sürüyorsa,
- Kusma veya ishalde kan varsa,
- Şiddetli karın ağrısı geçmiyorsa,
- Birkaç saatten uzun süre beslenemiyor veya sıvı alamıyorsa,
- Gün içinde 6-8 saatten uzun süre idrara çıkmıyorsa,
- Özellikle bebeklerde göz kürelerinde çökme, ağızda kuruluk, bıngıldakta çökme varsa,
- Yüksek ve ısrarlı ateş eşlik ediyorsa zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.
Çocukluk çağında gastroenterit enfeksiyonlarından korunmak için nelere dikkat edilmeli?
- Ellerimizi sık sık sabun ve suyla doğru şekilde yıkamalıyız.
- El temizliğine banyoyu kullandıktan, çocuğunuzun bezini değiştirdikten sonra, yemek yemeden önce ve çocuğunuza yemek hazırlamadan önce daha çok dikkat etmelisiniz.
- El dezenfektanları norovirüs gibi bazı virüslere karşı yeterli temizliği sağlayamazlar.
- Çocuğunuzun, tuvaleti kullandıktan sonra ve yemek yemeden önce ellerini sabun ve suyla yıkadığından emin olunuz.
- Çocuğunuzun bezini yemek hazırladığınız yerin yakınında değiştirmekten kaçının.
- Rotavirüs, çocuklarda sıklıkla viral gastroenterite neden olan bir etkendir. Bebeğinize rotavirüs aşısını yaptırarak, rotavirüs enfeksiyonunun ciddi etkilerinden korunabilirsiniz.
Eller nasıl yıkanmalı?
- Ellerinizi temiz suyla ıslatın ve az miktarda sabun uygulayın.
- En az 20 saniye boyunca köpürterek ovuşturun.
- Bileklerinizi, avuçlarınızı, ellerinizin arkasını, parmaklarınızın aralarını, parmak uçlarınızı, başparmaklarınızı, tırnaklarınızın altını ve çevresini temizleyin.
- Son olarak ellerinizi iyice durulayın ve temiz bir havluyla kurulayın.
Gıda ve su temizliğinde dikkat edilmesi gerekenler:
- Meyve ve sebzelerin temiz su ile iyice yıkandığından emin olunmalıdır.
- İçme suyu temiz kaynaktan temin edilip, ağzı kapalı kaplarda tutulmalıdır.
- Yiyecekler ağzı kapalı olarak buzdolabında saklanmalıdır.
- Hazırlanmış olan yemekler birden fazla kez buzdolabına kaldırılıp tekrar ısıtılarak tüketilmemelidir.
- Pişirilmiş olan gıdalar oda sıcaklığında 2 saatten fazla bekletilmemelidir.
Bayındır Söğütözü Hastanesi Pediatri Uzmanı
Bayındır Söğütözü Hastanesi Pediatri Uzmanı
10.03.2025