Ayak mantarı, ayak tabanı ve parmak aralarının dermatofit denilen mantar tipi ile hastalanmasıdır. Mantar hastalığının en sık görüldüğü vücut bölgesi ayaktır. Yetişkinlerde daha sık olur ve her iki cinsiyeti de eşit tutar. Tüm dünyada yaygındır.
Ayak mantarları neden olur?
Ayakkabı giymeyen toplumlarda pek görülmeyen ayak mantarı, şiddetli kaşıntı, döküntü, kızarıklık, pullanma ve yara ile kendini belli edebilir. En önemli sonuçları arasında derinin koruyuculuğunu azalttığı / yok ettiği için bacağa uzanan iltihaplanma, selülit; diyabet ya da damar hastalığı olanlarda osteomyelite yol açabilmesi vardır.
Bulaşıcı bir hastalık olan ayak mantarı, parmak aralarının kepeklenmesi ve kaşınmasıyla ortaya çıkar. Nemi ve sıcağı seven, nemli ve sıcak yerlerde hızla üreyen mantar, ayak mantarı sorunu bulunan başka kişilerin eşyalarının kullanılmasıyla da bulaşır. Sıcak ve nemin yol açtığı terleme, ortak kullanılan açık havuzlar, duşlar, soyunma odaları mantarlara davetiye çıkartmaktadır.
Vücudun çeşitli bölgelerindeki deri dokusunda görülen mantar hastalıkları, özellikle vücut direncinin zayıf olduğu anlarda ortaya çıkar. Mantar bulaştıktan sonra vücudun bağışıklığının düşmesini bekler ve hastalığa sebep olur. Dar ve sıkı ayakkabı giyimi ve teri hapseden çoraplar, yaz aylarında ayak mantarı artışında rol oynar.
Ayak mantarı nasıl geçer?
Tedavisinde ayakların, özellikle parmak aralarının temizliği ve kuru tutulması önemlidir. Bölgesel mantar ilaçlarının belli süre kullanılması yeterli olabilir ancak bazen ağızdan ilaç almak da gerekebilir. Ayak mantarı olan kişilerin, enfeksiyondan mümkün olduğunca çabuk kurtulmaları için şu adımları izlemesinde fayda vardır:
- Ayak mantarının geçmesi için mantarın bulaştığı bölgeleri kurutmak için ayrı bir havlu kullanılması,
- Bu süre içerisinde ayakların kuru tutulmasına özen gösterilmesi,
- Ayak hijyenine her zamankinden daha fazla zaman ayrılması.
Ayak mantarından korunmak için alınacak önlemler nelerdir?
- Ayakları nemli tutmayın.
- Sık sık çorap ve ayakkabı değiştirin.
- Hava geçiren ve dar olmayan ayakkabılar tercih edin.
- Terlik, havlu gibi kişisel eşyaları başkaları ile paylaşmayın.
- Ortak kullanılan ıslak zeminlere çıplak ayakla basmayın.
- Kendinize ait pedikür seti kullanın.
Uzm. Dr. Ferihan Bilgin
Bayındır İçerenköy Hastanesi Dermatoloji Uzmanı