Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 virüsünün yeni bir enfeksiyon olması sebebiyle gebelik ve bebek üzerindeki etkileri bilinmiyor. Daha önceki SARS ve MERS enfeksiyonlarından elde edilen bilgiler, coronavirüs enfeksiyonunun gebeliğin ilk altı ayında bebek üzerinde olumsuz bir etki yaratmadığını gösteriyor. Ancak gebeliğin son 3 ayında, anne Covid-19 enfeksiyonu geçirirse bir takım riskler oluşabileceği hakkında çalışmalar yayınlanıyor.
Covid-19 enfeksiyonunda kuluçka dönemi 2-14 gün olsa da, bulaştırıcılık bundan önce de başlayabiliyor ve semptomu olmayan asemptomatik kişilerin de bulaştırıcılığı söz konusu oluyor. En sık rastlanan bulgular ise ateş, öksürük ve nefes darlığı. Bunların yanı sıra tat ve koku almada bozukluk, ishal gibi bulgular da görülebiliyor. Özellikle 37,5 derecenin üzerinde ateşi olanların ve kuru öksürüğü olanların en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları kritik önem taşıyor. Gebelerde Covid-19 tanı kriterleri, gebe olmayanlardan farklı olmayıp onlara da sekresyonlardan PCR testi yapılıyor. Gebelerde karın koruması yapılarak bu hastalığın tanısında önemli olan akciğer tomografisi çekilmesinde hiçbir sakınca bulunmuyor.
Anne adaylarının, bu süreçte hepimizin alması gereken aynı koruma önlemlerini alması gerekiyor. Burada en önemli konu kişisel ve sosyal hijyene dikkat etmek. Bunların dışında seyahat edilmemesi, kalabalık ortamlarda bulunulmaması, toplu taşıma kullanılmaması gerekiyor. Aynı zamanda gebelerin evden dışarı çıkarken kesinlikle maske takması çok önem taşıyor. Eldiven kullanımını ise önermiyoruz.
Anne sütü her şeyden önemli
Doğum sonrası, yakın temas neticesi ile anneden bebeğe coronavirüs enfeksiyonu geçebileceği düşüncesiyle, Çin’de ilk doğum yapan anneler 2 hafta bebeklerden ayrıldı. Fakat kar-zarar dengesine bakıldığı zaman, bebeği emzirmenin her şeyden önemli olduğu bir kez daha ortaya çıkmış oldu. Anne Covid-19 pozitif ise maske kullanarak ve bebeğe her dokunmadan önce ellerini yıkayarak emzirmesinde herhangi bir sakınca yoktur. Covid-19'un anne sütüne geçmediği kanıtlanmış durumdadır. Bebek biberonla besleniyorsa ise anne biberona, bebeğe ve süt pompasına dokunmadan önce mutlaka ellerini yıkamalı ve maske kullanmalıdır.
Rutin gebelik kontrolleri aksatılmamalı
Yaşanılan olağanüstü süreçte hastanelere gitmeye çekinen insanlar rutin kontrollerinde nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini bilemiyorken, gebelerin akılları soru işareti ile dolup taşıyor. Gebelerin coronavirüs enfeksiyonu kaparım düşüncesi ile rutin muayenelerini aksatması gerekiyor. Gebeliğin her ayında yaptırılması gereken birtakım testler var. Gebeler hastaneye gelirken maskelerini takmalı, özel araçla ulaşımlarını sağlamalı. Gebelerin gerekli önlemin alındığı hiçbir hastanede, muayeneye gelmekten kaçınmaları için hiçbir sebep bulunmamakta.
Ayrıca nasıl ki gebelerin rutin muayenelerini aksatmamalarını öneriyorsak, bu dönemde hastanede doğum yapmak özellikle önemli. Çünkü asemptomatik gebelerin de olabileceğini biliyoruz. Hastanelerde sağlıklı doğum için gerekli bütün önlemler alındığından, hastanede doğum yapmaktan kaçınmak için hiçbir sebebiniz yoktur.
Covid-19 pozitif gebe, sezeryan mı yoksa normal doğum mu tercih etmeli?
Bugüne kadar Çin’de yapılan araştırmalarda, 9 Covid-19 pozitif olan gebeden yalnızca birinde virüs bebeğine geçerken, bu 9 gebeden alınan örneklerde ne amniyon sıvısında ne plasentada ne kordon kanında ne de yenidoğanın boğaz sürüntüsünde Covid-19 saptandığı görüldü. Ancak elde edilen araştırma sonuçlarına ek olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde Mart sonunda vajinal doğum yapan üç pozitif gebenin, bebeklerinin boğaz sürüntüsünde Covid-19 saptanmıştır. Dolayısıyla Covid-19 pozitif gebenin doğumunda sezeryan daha iyi bir yol olarak görülüyor. Ayrıca vajinal doğumda annede nefes darlığı ve öksürük gibi şikayetler mevcut ise, travay esnasında bu bulguların ağırlaştığı da bilinen bir gerçektir.