Alzheimer hastalığı genellikle sinsi başlangıçlıdır. İlk dikkat çeken bulgu ise unutkanlıktır. Kişi eşyaları koyduğu yeri, yakınlarının isimlerini unutur ve zamanla bu unutkanlıklar artarak evinin yolunu kaybetme gibi sosyal yaşantıyı da etkileyecek düzeylere varır. Hastalık unutkanlıkla başlayabileceği gibi bazen de çabuk kızma, anlamsız öfke atakları, normale kıyasla belirgin bir durgunlaşma ve ilgisizlik hali gibi kişilik değişiklikleri ile kendini gösterebilir. Bu bulgulara hastanın muhakeme yeteneğinin ve algısının bozulması da eşlik eder. Hastalık ilerledikçe entelektüel faaliyetlerde kayıp artar ve kişisel bakım ihtiyaçları için yardıma ihtiyaç duyar. İleri dönem vakalarda yemek yeme, yürüme, konuşma gibi fonksiyonlarda da kayıp gelişebilir ve kişi yatağa bağlı hale gelebilir.
Alzheimer neden olur?
Alzheimer hastalığının temel nedeni beyinde bulunan birtakım proteinlerin birikimi ve buna bağlı olarak sinir hücrelerinde işlev bozukluğu ve hücrelerin kaybıdır.
Alzheimer riskini artıran faktörler
- İleri yaş
- Aile öyküsü (genetik)
- Ağır bir kafa darbesi almış olmak
- Yüksek tansiyon
- Şeker hastalığı
- Düşük eğitim düzeyi
- Depresyon
- Homosistein yüksekliği
- Hiperlipidemi
Alzheimer tedavisi
Alzheimer tedavisi konusunda kesin ve tam şifa veren bir yöntemden söz edilemez. Mevcut olan ve kullanılmakta olan ilaçlar, sadece hastaların şikayetlerini belirli oranda azaltmak ve davranışlarını düzenlemek konusunda yardımcıdır. Ancak son yıllarda Alzheimer hastalığı başta olmak üzere, demansın en önemli belirtisi olan unutkanlık süreçlerinin yavaşlatılması ve yaşam kalitesinin korunması amacıyla medikal tedaviye ek olarak, hastanın becerilerini ve belleğini korumak, fonksiyonelliğini artırmak ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmesini sağlamak amacıyla çeşitli bilişsel aktivite içerikli rehabilitasyon programları uygulanıyor.
Alzheimer belirtilerinin başında gelen kişinin bilişsel işlevi azalması sonucunda çok fazla yemek yeme ile karşılaşılabildiği gibi genellikle yemek yemeyi unutabilir ya da öğün sırasında kullandığı yemek gereçleri ile ilgili olarak zorluk çekebilir. Alzheimer hastalarına Akdeniz tipi beslenme uygulanmalı, yeşil yapraklı sebze meyveler ve zeytinyağlı yemeklerin ön planda olduğu menüler oluşturulmalı ve katı yağlardan, kızartma, hamur işi ve tatlıdan olabildiğince uzak durulmalıdır.
Alzheimer hastalığı tedavi ile geri döndürülememekte fakat gidişi yavaşlatılabilmektedir. Demans nedenlerinin bir kısmında ise tedavi ile tam düzelme mümkündür. Bu nedenle Alzheimer ve diğer demans türlerinde erken teşhis ve tedavi önemlidir. Demans teşhisinde öncelikli olan klinik muayenedir. Ardından hafıza testi, kan tahlilleri ve beyin görüntülemesi yapılabilir.
Bilişsel aktivite programı
Bayındır Sağlık Grubu bünyesinde uygulanan bilişsel aktivite programları nörolog, psikiyatrist ve psikologdan oluşan bir ekip ile gerçekleştiriliyor. Bu programda, unutkanlık şikayeti ile başvuran kişi nörolog tarafından değerlendiriliyor, gerekli tetkikler yapıldıktan sonra, kişi uygun ise Bilişsel Aktivite Programı için yönlendiriliyor. Rehabilitasyon programlarında kişinin hastalığın gidişatı boyunca henüz etkilenmemiş bölgelerinin korunması ve bu bölgelerin işlevlerinin hasarlı bölgelerin işlevlerinin telafisi için kullanılması amaçlanıyor. Böylece kişinin mümkün olan en iyi işlev düzeyi korunmuş oluyor. Medikal tedaviye eşlik eden, bilişsel aktiviteleri artırmaya yönelik destekleyici terapiler ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.
Alzheimer ölüm nedeni değildir
Alzheimer hastalığı kendisi bir ölüm nedeni olmamakla beraber, kişisel hijyenin bozulması, giderek yatağa bağlanma, yutma güçlükleri hastaların enfeksiyona ya da kalp damar hastalıklarına daha açık hale gelmesine neden olur. Alzheimer hastalarının ölüm nedeni genellikle, hastalığa bağlı komplikasyonlardır.