Verimli Bir Ara Tatil İçin Ebeveynlere İpuçları

Pandemi döneminde okul yaşamları farklılaşan çocukların ara tatile yönelik gereksinimleri de değişkenlik gösterecektir. Geçtiğimiz yılı çevrim içi eğitimle ekran başında geçiren çocuklar, dönem başında yüz yüze eğitime başlarken hem arkadaşlarıyla iletişim kurmaya hem de derslere uyum sağlamaya çabaladılar. Yalnız çocukların değil ailelerin de bu süreci yönetmesi pek de kolay olmadı. Çocuklar anne-babalarını model alırlar, bu nedenle aile içindeki yetişkinlerin pandemi yaşamını yönetebilme becerisi çocuğun da algısını etkiler. Doğal olarak çocuğun algısı sağlığın korunması, okul, ders ve ödevler konusunda aileden aldığı geri bildirimlerle şekillendi. Bu bağlamda yüz yüze eğitime geçilen bu dönem çocukların değişken oranda etkilenmesine neden oldu.

Aile ilişkilerini güçlendirmek için ara tatil büyük bir fırsat

Her yaş döneminin ihtiyaçları farklı olacağından, ilkokul çocukları açısından bakarsak okul ve ödevler konusunu odak alan bir aile-çocuk ilişkisi, çocuğun gelişimini tek yönlü destekleme riski taşıyor. Böyle bir iletişim, gelecekte aile içi çatışmalara neden olabilir. Bu sebeple çocuklara yüklenen ders ve ödev yükünün azaltılarak ebeveynin çocukla sosyal ve duygusal temelli bir iletişim kurması adına ara tatil büyük bir fırsattır.

Tatil dönemini ödevle doldurmayın

Gün içinde çocuğun anne-baba ve kardeşleriyle eğleneceği ve paylaşımda bulunacağı bir planlama yapmanın yararlı olacaktır. Tatil dönemini çocuğun kendisinin planlamasına izin vermek çocuğa güven kazandırarak sorumluluk ve kimlik gelişimine katkı sağlar. Çocukların öncelikleri her zaman ailenin beklentileriyle örtüşmeyeceği için planlama yaparken ebeveyn rehberliği gerekir. Tüm gün ekran başında oyun oynamak isteyen çocuk için birlikte yapılabilecek aktiviteleri önermek ya da ev içi sorumluluklarını hatırlatmak gerekebilir. Bu noktada ebeveynlerin, anlayışlı ve sevecen biçimde çocuğun isteklerini de dikkate alarak dengeli bir sorumluluk vermeleri önem taşır.

Verimli tatilin anahtarı

Ebeveynler tarafından, çocukların daha önce yapmak zorunda oldukları şeylerin tatil döneminde en aza indirilmesi gerekir. Ara tatilin, karanlıkta yollara düşen çocuklar için sabahları uyku keyfi, dinlenme zamanı ve bolca oyun oynayabilecekleri bir mola olarak düşünülmesi gerekiyor. Ek olarak bu tatil ebeveynlerin çocukla ilişkilerini gözden geçirerek yaşama dair paylaşımda bulunmaları gereken bir aralık. Bu yüzden bu süreç içerisinde çocuğun isteklerinin ve gereksinimlerinin doğru tanımlanması anne-babaların önceliği olmalıdır. Bu öncelikleri çocukla olumlu bir iletişim içinde konuşmak, tatil planına çocuğun dahil olmasını sağlamak ve gerekçeleri basit şekilde çocuğa açıklamak verimli bir ara tatil yaşanmasına yardımcı olacaktır.

Tatil planlamasını birlikte yapın

Ara tatilin kış mevsiminde olması, seçenekleri daraltmış ve çocukları ev içinde ekranla baş başa bırakmış gibi görünse de anne-babaların çocuklara değişik seçenekler oluşturması ekranla ilgili çatışmaları da azalltmada etkili bir yöntemdir. Ailelerin kendi rutinlerini değiştirmeden yalnızca çocuk için planlama yapması ya da çocuğa yapacaklarının dikte edilmesi maalesef olumlu bir iletişim yolu değildir, çocuğun tepki göstermesine ve uyumsuzluğuna neden olabilir. Yapılacak seçeneklerin birlikte oluşturulması burada büyük önem taşıyor. Ekran süresi, ödev yapma, kitap okuma ve egzersiz gibi konuların dengeli bir şekilde güne dağıtılması gerekir. Tatilin yalnızca çocuk için değil ailenin tümü için birlikte daha fazla zaman geçirilebilecek bir dönem olarak algılanmalıdır.

Sosyal gelişim için tatil zamanını verimli kullanmak çok önemli

Ara tatilin daha verimli geçirilmesi konusunda ebeveynleri en çok çocukları ekrandan uzaklaştıramayacakları düşüncesi tedirgin eder. Çocukları ekrandan uzak tutmak artık gerçekçi bir yaklaşım değil, çünkü yalnızca sosyal yaşam değil okul hayatı da ekran üzerinden ilerliyor. Ebeveynler için asıl önemli olan nokta ekran başında geçen zamanı kontrol etmek ve bu kontrolü en etkili kılan yol ise çocuğun bu dünyasına dahil olmaktır. Tatilde çocukların iletişim becerilerini destekleyecek aktivite örneklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Maske ve mesafeye dikkat ederek doğa içinde zaman geçirmek,
• Ekran oyunlarını çocukla birlikte oynayarak hem gözlem yapmak hem tartışmak,
• Yaşıtlarıyla bir araya gelebileceği ortamlar yaratmak,
• Ailece evde sinema saati oluşturmak ve film, kitap, şiir analizi yapmak.

Uzm. Birgül Bayoğlu
Bayındır Söğütözü Hastanesi Çocuk Gelişimi Uzmanı