Bayındır Sağlık Grubu, dünyada unutkanlıkla mücadele için Alzheimer İnovasyon Enstitüsü tarafından geliştirilen“Ashby Memory Method” ve diğer güncel rehabilitasyon programları baz alınarak uyarlanan bilişsel aktivite programının Türkiye’de ilk ve tek servis sağlayıcısı olarak referans konumunda bulunuyor.
Unutkanlıkla mücadele
Demans, halk arasında basit tanımıyla bunama başlayan bir kişide mesleki performans, hobiler, ev işleri, sokakta ve mali işlerde bağımsızlık, sıradan aygıtların kullanımı, kendine bakım gibi günlük yaşam aktivitelerinde kayda değer bir bozulma görülüyor. Bellekte belli belirsiz problemlerle başlayıp bilişsel kayıpların zamanla artması ile hasta günlük işlevlerinde bile yardıma gereksinim duyar hale gelebiliyor. Alzheimer’ın ileri aşamalarında bireyler günlük yaşamlarında bakıma muhtaç hale gelebiliyorlar.
Mevcut ilaç tedavileri ile unutkanlığın ilerlemesi geciktirilebiliyor ve kısmen bellek ile diğer yetilerde düzelme sağlanabiliyor. Ancak son yıllarda Alzheimer hastalığı başta olmak üzere, demansın en önemli belirtisi olanunutkanlık süreçlerinin yavaşlatılmasıve yaşam kalitesinin korunması amacıyla medikal tedaviye ek olarak, hastanın becerilerini ve belleğini korumak, fonksiyonelliğini artırmak ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmesini sağlamak amacıyla çeşitli bilişsel aktivite içerikli rehabilitasyon programları uygulanıyor.
Bayındır İçerenköy Hastanesi Bilişsel Aktivite Programı
Bayındır Sağlık Grubu bünyesinde uygulanan bilişsel aktivite programları nörolog, psikiyatrist ve psikologdan oluşan bir ekip ile uygulanıyor. Bu programda unutkanlık şikayeti ile başvuran kişi nörolog tarafından değerlendiriliyor, gerekli tetkikler yapıldıktan sonra, kişi uygun ise Bilişsel Aktivite Programı için yönlendiriliyor.
Rehabilitasyon programlarında kişinin hastalığın gidişatı boyunca henüz etkilenmemiş bölgelerinin korunması ve bu bölgelerin işlevlerinin hasarlı bölgelerin işlevlerinin telafisi için kullanılması amaçlanıyor. Böylece kişinin mümkün olan en iyi işlev düzeyi korunmuş oluyor. Yıkımın yavaşlaması, kişinin var olan becerilerinin geliştirilerek daha uzun süre bağımsız işlev görür durumda kalması, ev veya dış mekanda olabilecek kaza ve kaybolmaların azaltılması, kişinin sosyal aktivitesinin artırılması sağlanarak içe kapanma ve izolasyon gibi ruhsal çöküntülerden hastanın korunması, bakım veren kişilere bağımlılığının geciktirilmesi, bakımevine geçişin geciktirilmesi sağlanmış oluyor.
Ayrıca, hastaların bir yandan bilişsel aktivitelerindeki kayıplarının acısını yaşarken bu tür bir yöntem ile hala bir şeyler yapabileceklerini görmelerinin, hayata tutunmaları açısından güçlü bir motivasyon sağlaması bekleniyor. Bu amaçlar doğrultusunda, Bilişsel Aktivite Programlarında bireysel ve grup psikoterapi görüşmeleri ve aile destek grupları düzenleniyor.
Kişiye özel uygulama
Bilişsel Aktivite Programında her hastaya özel bir uygulama yöntemi izleniyor. Rehabilitasyona başlayan hastalar genellikle 65 yaş üzeri oluyor. Öncelikle hasta ve yakınları ile görüşülerek hastanın ne durumda olduğu, geçmiş ve güncel yaşantısı, ilgi alanları öğreniliyor. Bunların yardımıyla o kişi için uygun egzersizler hazırlanıyor.
Hastanın yaşam kalitesi ve bağımsızlık düzeyi değerlendiriliyor. Planlanan egzersizler, öğrenme, hatırlama, çağrışım bağı kurma, planlama gibi görevleri içeriyor. Örneğin, hastadan belli bir bilgi içeren paragrafı dinlemesi ve ardından sorulan soruları yanıtlaması isteniyor. Farklı sayı, şekil, renkte 3 boyutlu nesnelerle dikkat ve yapılandırma egzersizleri yapılıyor. Hastadan nesne ve eşyaları farklı özelliklerine göre gruplandırmaları ya da soyut anlam içeren metinleri yorumlamaları isteniyor. Bu egzersizler sırasında hastanın sıkılmaması, zorlanmaması ve performans kaygısı yaşamaması hatta iyi vakit geçirmesi ve eğlenmesi hedefleniyor. Bu egzersizler ödevler haline getirilerek her haftayı dolu dolu geçirecek şekilde ev ödevi olarak hastaya veriliyor. Hasta yakınları da egzersizlerle ilgili bilgilendiriliyor ve yardımları isteniyor.
Her seansa güncel bilgilerin takibi, gazete ve TV haberleriyle ilgili sohbet edilerek başlanıyor. Bu çalışmalar esnasında hastanın başka anıları ya da bilgileri hatırlaması da destekleniyor. Bir yandan da gündelik hayatta hastalık kaynaklı zorluklar ele alınıyor ve çözüm yöntemleri öneriliyor. Örneğin, not tutma, pano kullanma, yardım isteme gibi.
Hedefler doğrultusunda bireysel ve grup terapileri de düzenleniyor. Özellikle grup terapileri paylaşım, karşılıklı destek, kaygı ve üzüntülerin dışa vurulması, hastalık ve etkileri ile başa çıkmanın geliştirilmesine imkan sağlıyor. Bu terapilerde hastalar sadece uzman yardımı değil, aynı sorunu yaşayan grup üyelerinin de desteğini alıyor.
Grup psikoterapisi seansları 7-10 kişilik gruplardan oluşuyor ve belli aralıklarla toplanılıyor. Programlar sırasında hastanın ailesi ile de terapiler düzenleniyor ve aile tarafından optimum bakım sağlanması için davranış biçimleri konusunda aile bireyleri ya da bakımdan sorumlu kişiler bilgilendiriliyor.