Trigliserid Nedir? Trigliserid Yüksekliği Neden Olur?

Trigliseridler, vücudumuzda enerji depolamak için kullanılan yağ molekülleridir. Karbonhidratların ve fazla kalorilerin yağa dönüştürülmesi sonucunda oluşurlar. Trigliseridler, yağ dokularında depolanır ve enerji ihtiyacı olduğunda serbest bırakılırlar.

Trigliserid yüksekliği neden olur?

Trigliserid yüksekliği, beslenme alışkanlığı, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, genetik faktörler gibi etkenlerden kaynaklanabilir.

• Yüksek miktarda yağ ve şeker içeren besinler tüketmek trigliserid seviyelerini artırabilir.
• Aşırı kilolu olmak veya obezite, trigliserid seviyelerini yükseltebilir.
• Aktif olmamak ve düzenli egzersiz yapmamak, trigliseridlerin yükselmesine neden olabilir.
• Aile geçmişinde trigliserid yüksekliği olan kişilerde risk daha yüksek olabilir.
• Yüksek trigliserid seviyeleri, yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri ve düşük HDL (iyi kolesterol) seviyeleri gibi diğer metabolik risk faktörleriyle birlikte görülebilir.

Trigliserid kaç olmalıdır? Trigliserid normal değeri nedir?

Trigliserid seviyeleri, kan testi ile ölçülür ve mg/dL biriminde ifade edilir. Trigliserid seviyeleri, normalde 150 mg/dL'nin altında olmalıdır. Ancak bu değer, kişinin yaşına, cinsiyetine, genel sağlık durumuna ve diğer risk faktörlerine bağlı olarak değişebilir. Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için trigliserid seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi önemlidir.

İdeal trigliserid seviyeleri şu şekildedir:

• Normal: 150 mg/dL'nin altı
• Sınırda yüksek: 150-199 mg/dL arası
• Yüksek: 200-499 mg/dL arası
• Çok yüksek: 500 mg/dL ve üzeri

Trigliserid yüksekliği belirtileri

Trigliserid yüksekliği genellikle belirgin belirtilerle kendini göstermez. Ancak yüksek trigliserid seviyeleri olan bazı kişilerde şu belirtiler ortaya çıkabilir:

• Karın ağrısı
• Bulantı ve kusma
• İştah kaybı
• Yorgunluk
• Göğüs ağrısı

Hamilelikte trigliserid yüksekliği

Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler trigliserid seviyelerini etkileyebilir ve bazı kadınlarda trigliserid yüksekliği görülebilir. Hamilelikte yüksek trigliserid seviyeleri, preeklampsi (yüksek tansiyon ve protein idrarında artışla karakterize gebelik zehirlenmesi) riskini artırabilir. Hamile kadınlar, doktorlarıyla görüşerek trigliserid seviyelerini izlemeli ve gerekirse uygun tedbirleri almalıdır.

Trigliserid yüksekliği tedavisi

Trigliserid yüksekliğinin tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerektiğinde ilaç tedavisini içerir. Düşük yağ ve şeker içeren, lif açısından zengin bir beslenme düzeninin izlenmesi, haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapılması, ideal vücut ağırlığının korunması ya da fazla kiloların kontrol altına alınması ve alkol tüketiminin sınırlandırılması veya tamamen bırakılması gibi yöntemlerin uygulanması da trigliseridin düzenlenmesine yardımcı olabilir:

Trigliseridi düşüren besinler

Trigliserid seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olan bazı besinler şunlardır:

• Balık, ceviz, keten tohumu gibi omega-3 yağ asitleri içeren besinler
• Tam tahıllar, sebzeler ve meyveler gibi yüksek lif içeren besinler
• Zeytinyağı
• Yeşil çay, yaban mersini, böğürtlen gibi antioksidanlar içeren besinler
• Zerdeçal, tarçın ve zencefil gibi baharatlar

Ayrıca "limonlu su içmek trigliseridi düşürür mü?" merak edilen sorulardan biri olsa da yanıt, limonlu su tüketiminin trigliserid seviyelerini doğrudan düşürmeyeceğidir. Ancak limonlu su içmek, su tüketimini artırarak hidrasyonu sağlar ve sağlıklı bir metabolizmanın sürdürülmesine yardımcı olarak dolaylı yoldan trigliserid seviyesinin düzenlemesine yardımcı olabilir.

Trigliserid düşüklüğü belirtileri

Trigliserid düşüklüğü belirtileri genellikle belirgin olmayabilir. Ancak aşağıdaki belirtiler bazı kişilerde ortaya çıkabilir:

• Kas güçsüzlüğü
• Halsizlik ve yorgunluk
• Konsantrasyon güçlüğü
• Deri problemleri

Trigliserid düşüklüğü sebepleri

Trigliserid düşüklüğü yetersiz beslenmei tiroid sorunları, malabsorpsiyon bozuklukları, genetik faktörler ve aşırı fiziksel aktivite gibi sebeplerden kaynaklanabilir:

• Dengesiz veya yetersiz beslenme trigliserid seviyelerini düşürebilir.
• Tiroid bezinin az çalışması, trigliserid seviyelerini etkileyebilir.
• Yiyeceklerin yeterince emilemediği sindirim sistemi hastalıkları, trigliserid düşüklüğüne neden olabilir.
• Bazı kalıtsal hastalıklar trigliserid düşüklüğü ile ilişkilendirilebilir.
• Aşırı spor veya egzersiz yapmak, trigliserid seviyelerini düşürebilir.

Doç. Dr. Ferit Kerim Küçükler
Bayındır İçerenköy HAstanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı