Tarihte görülen birçok salgın gibi yeni tip coronavirüs de çok bulaşıcı bir hastalık ve yediden yetmişe herkesi etkilediği gibi çocukları da etkiliyor. Ancak Covid-19 bulaşan çocuklar genelde bu enfeksiyonu yetişkinlere göre daha hafif atlatıyorlar. Çocuklar hastalığı ağır geçirmiyorlar ancak, hiçbir bulgu göstermeden taşıyıcı olup, yetişkin ve ileri yaştaki kişilere bulaştırabiliyorlar.
Yüksek alkollü kolonyalar ellerde yaralara sebep olabilir
Özlenen ebeveynler olarak eve geldiğinizde kimi zaman çocuğunuz kapıya doğru koşup kucağınıza atlar. Ama maalesef ki bu süreçte bu tatlı tabloyu bir süre ertelemek durumundayız. Ebeveyn olarak ayakkabılarınızı dışarda çıkarmanız, eve girdikten sonra dışarı kıyafetlerinizi çocuklarınızın erişemeyecekleri bir dolap ya da balkonda bekletmeniz, çocuğunuza sarılmadan önce dış ortama maruz kalan el-kol ve baş-boyun bölgelerini tamamen sabun/şampuan ile yıkamanız gerekir.
Yeni tip Coronavirüsün etkinliğini azaltmak için kullanılan %70lik alkol içeren kolonyaların uzun vadede kullanımı çocuklarımızda cilt problemlerine yol açabilir. Bunun yerine gliserin ve diğer yumuşatıcı maddeler bulunduran el dezenfektanlarını kullanmanız daha iyi olur. Bu tabii ki ileride dışarıya çıkacakları zaman geldiğinde sabunun kullanılamayacağı dışarı şartlarında alınması gereken bir önlemdir. Ev içinde kolonya ve el dezenfektanı yerine nemlendirici özellikte cilt pH’ına uygun el sabunu kullanılması en iyi dezenfeksiyon yöntemidir. Antibakteriyel sabunların kullanımı gereksiz olduğu gibi (Coronavirüs bir bakteri değildir), normal cilt florasını da bozduğundan dolayı önerilmemektedir. Nemlendirici losyonlarla da tahriş olan cilde destek sağlanabilir.
Ev temizliğinin normal şartlarda evde Covid-19’lu birey yoksa 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile yapılması yeterlidir. Evi sık sık havalandırmak havada asılı kalan virüsü savmak ve hastalığı engellemek için iyi bir yöntemdir.
COVID-19’lu anne emzirmeyi kesmemeli
Covid-19’lu anneler çift cerrahi maske takarak bebeğini emzirmeye devam edebilir ya da el, pompa ve biberon hijyenini iyi sağlamak koşulu ile sütünü sağarak verebilir. Anne bebeğini öpmemelidir. Emzirme dışındaki zamanlarda bebek beşiği ile anne arasında 2 metre mesafe olmalıdır. Emzirme iyi havalanan bir odada yapılmalıdır.
Çocukluk aşısı olmayan hastalıklardan korunamaz
Aşılar olmadan çocuklarımızı hastalıklardan koruyamayız, aşıların önemini tüm dünyanın dört gözle yeni tip Coronavirus aşısını beklediğimiz bu dönemde daha iyi anlıyoruz. Aşıların hiç birini yaptırmadığımız taktirde dünyada buna benzer bir sürü salgın hastalık kol gezer. O yüzden çocukluk çağı aşılarını geciktirmeden yaptırmakta fayda var.
Basit şekerli, aşırılı kalorili yiyeceklerden uzak durulmalı
Pandemi sürecinde uzun süre evde kalıp, aktiviteleri azalan çocukların basit şekerli aşırı kalorili yiyecekleri (tatlılar ve beyaz undan yapılan tüm diğer hamur işleri, beyaz pilav, toz şeker ve şekerlemeler) olabildiğince az tüketmesi gerekir. Bu ürünlerin uzun süreli ve aşırı miktarlarda tüketilmesi obezite riskini artırdığı gibi, ağız ve bağırsak florasını bozarak bağışıklık sistemini kötü yönde etkiler. Basit şekerli gıdalardan ziyade kompleks şeker yapısında sahip gıdaları (tam buğday, karabuğday, çavdar, diğer tahıllı ürünler, bakliyatlar, esmer-basmati-siyah pirinç, tam buğday makarna vb.) tüketmek sağlık açısından daha yararlı olacaktır. Aşırı tuz tüketimi de bağışıklığı düşürebilir.
Ev içinde kalan çocuklar yeterince güneş ışını alamadığı için doktorlardan uygun miktarda D vitamini takviyesi istemelisiniz. Baklagiller, kuruyemişler, yoğurt ve kırmızı et bağışıklık sistemi için çok önemli. Ev yapımı yoğurt, çinko, protein ve probiyotik içeriği ile bağışıklık sistemini destekleyen vazgeçilmez bir gıda. C vitamininin günlük alınması gereken miktardan daha fazla alınmasının ve gıdalar yerine suplementlere başvurulmasının yeni tip coronavirüse karşı koruyucu bir özelliği yo
Covid-19 ve çocuk psikolojisi
Hepimizin yaşam rutinlerini değiştiren bu salgın nedeniyle çocuklarımız dışarda oyun oynayamıyor, kreş/okula gidemiyor ve evde eğitim alıyorlar. Bazı anne babalar da evde çalışmak durumunda kalıyor. Bu durumda şu sorunlar ortaya çıkabiliyor:
- Yaşanılan bu olağanüstü durum ebeveyn ve çocuklarda anksiyete (kaygı) yaratıyor. Bu noktada ebeveynlere çok büyük bir görev düşüyor. Ebeveynler kaygılı olsalar bile bunu çocuğa yansıtmamalılar! Çocuğun yanında covid-19 hastalığı ile ilgili kötü olaylar konuşulmamalı, çocuk televizyon, bilgisayar ya da cep telefonunda bu konudaki görsellerden uzak tutulmalı.
- Çocuklara virüsün kendisi ve virüsten korunmaya yönelik farkındalık oluşturulması gerekiyor. Verilen bilgiler ürkütücü ve gerçekten kopuk değil, yaşına uygun bilgiler olmalı. Virüs boya kalemleriyle resmedilip vücuda nasıl girdiği gösterilebilir. Maskeyi yadırgamamaları için takacakları maskeler sevdiği bir kahramanla özdeşleştirilebilir ya da kukla/peluş oyuncaklarına maske takılabilir.
- Bütün çocuklar kitap okumak, resim çizmek, puzzle, hamur oynamak gibi durağan, masa başı oyun/aktivitelerden hoşlanmayabilir. Evde yaşına uygun kurulabilecek düzenekler ve oyun alanları (fileli trambolin, oyun parkı, çadır, oyun evi, oyun çitleri, renkli minderler, fosforlu yıldız gibi duvar yapıştırıcıları, oyuncakları ve çizilen resimleri asabileceğiniz tavandan sarkıtılan dallar, kaydırak vb.) onların biriken enerjilerini atmalarına yardımcı olabilir.
- Çocukların arkadaşları, öğretmenleri ve diğer akrabalarıyla yaptıkları online görüşmelerde oyunlar icat etmek, kısa masallar, hikayeler anlatmak, bu görüşmeleri daha eğlenceli hale getirebilir.
- Evden çalışmak zorunda kalan ebeveynler, çocuklarına tüm gün boyunca zaman ayıramayacakları için, çalışmaları gereken vakitlerle ve beraber oyun oynamaları için ayırdıkları vakitlerin sınırlarını çizmeleri gerekiyor.
- Anksiyete ve bu sınırlamadan dolayı ortaya çıkabilecek diğer psikolojik durumlarla (uyku bozukluğu gibi) baş edilemeyen durumlarda bir profesyonel yardım almak en iyisi. Bu konuda online yardım bile alınabiliyor.