Kendi Kendine Meme Muayenesi Nasıl Yapılır?

Kadınlar arasında en sık görülen kanser türü olan meme kanseri, kansere bağlı ölümler arasında ilk sırayı almaktadır. 40-50 yaş arası kadınlarda ise tüm ölüm nedenleri arasında başta gelir.

Risk faktörleri nelerdir?
Ailede meme kanseri öyküsü olması, uzun süre oral kontraseptif kullanımı, hormon replasman tedavisi, erken menarş (ilk adet görme yaşı ), geç menopoz, geç doğum yapma veya hiç doğum yapmama, emzirmeme, alkol kullanımı, göğüs duvarının radyasyona maruz kalması, sedanter yaşam ve şişmanlık, yumurtalık ve rahim kanseri hikayesidir.

Meme kanserinden ölümleri azaltmanın en iyi yolu erken tanıdır. Bu amaçla tarama çalışmaları yapılmaktadır. Tarama, bir hastalığa yakalanma ihtimali olan ancak o hastalık için herhangi bir bulgu vermeyen popülasyonda, hastalık klinik olarak ortaya çıkmadan önce tanı koyulabilmesi için yapılması gerekenlere verilen isimdir. Meme kanseri taramalarında hastanın kendi kendini muayenesi, doktor tarafından muayene ve mamografi kullanılmaktadır. Pek çok uluslar arası çalışma tarama sonucunda meme kanserinden ölümlerin %30-60 azaldığını göstermektedir.

Kendi kendini muayene
Her kadının kendi memelerini sırası ile kendi elleri ile muayene etmesidir. Amaç, her bir kadının erken yaşlardan başlayarak kendi normal meme dokusunu tanıması ve herhangi bir olagandışı değişikliği erkenden fark ederek bir sağlık personeline yönlenmesini sağlamaktır.

- 20 yaşından büyük kadınlar memelerini her ay muayene etmelidirler. Muayene için en uygun zaman, adetin bitiminden sonraki 2. ve 3. gündür. Bu günler memelerde şişme ve hassasiyetin en az olduğu günlerdir. Menopoza girmiş kadınlar ise her ayın ilk gününü seçebilirler. Emziren kadınlarda emzirmeyi takiben göğüslerdeki süt boşaldıktan sonra muayene atmelidirler. Memeler muayene edilirken ayakta dururken gözle muayene, ayakta dururken elle muayene ve yatarak elle muayene esasları uygulanmalıdır. Muayene 2.,3. ve 4. parmakların iç yüzleri ile, meme üzerinde daireler çizerek yapılmalıdır. Daha sonra meme başı nazik bir şekilde sıkılarak meme başından bir akıntı gelip gelmediği araştırılmalıdır. Muayene sırasında her iki meme birbiriyle kıyaslanmalıdır. Herhangi bir anormallik saptanması durumunda doktora başvurulmalıdır.

 

 

Memelerde fark edilebilecek anormallikler nelerdir?
- Memelerden birisinde anormal büyüme,
- Memelerden birisinin diğerinden daha sarkık olması
- Meme derisinde buruşukluk,
- Meme ucu renginde değişiklik,
- Meme ucunda çukurlaşma,
- Meme ucundan akıntı,
- Memede şişlik,
- Memede anormal çıkıntı,
- Meme, boyun, koltuk altı lenf bezlerinde büyüme,
- Üst kolda şişlik olup olmadığına bakılmalı, herhangi bir şüpheli durumda en yakın sağlık kuruluşuna muyaene için başvurulmalıdır.
- Unutulmaması gereken şey “Memede elinize gelen bir kitlenin kötü huylu olma olasılığının düşük olması”dır ancak her kitle mutlaka doktor tarafından ileri incelemelerle değerlendirilmesi gerekir. Memedeki kitlelerin %80'i her bir kadın tarafından yapılan bu aylık muayenelerde saptanmaktadır.

Doktor tarafından muayene
30 yaş üzerindeki ve herhangi bir şikayeti olmayan kadınların 3 yılda bir hekim tarafından muayene edilmesi önerilmektedir.

Mamografik inceleme
Birçok uluslar arası çalışma mamografik tarama ile meme kanserinden ölümlerin %30 oranında azaldığını göstermiştir. Meme dokusunun yoğunluğuna göre değişmekle beraber her kadın 35 yaşında bir kez bazal mamografi çektirmeli,  40 yaş sonrasında her yıl mamografik kontrolleri yapılmalıdır.

Birinci derece akrabalarında genç yaşta meme kanseri saptanan kadınlarda ise taramaya kanserin saptandığı yaştan 10 yıl önce başlanır. Bu grupta taramaya başlama yaşının alt sınırı 25 yaş olarak belirlenmiştir.