Kolon kanseri nedir?

Kolon kanseri nedir?

Kolon kanseri kalın bağırsak dokusunun herhangi bir bölümünde gelişen anormal hücre büyümeleridir. Genellikle kalın bağırsağın içini döşeyen fitelden kaynaklanır. Kolon kanseri kendisini birtakım semptomlarla belli eder. Özellikle hastalarda erken dönemde dışkılama alışkanlığında değişiklik, dışkıdan kan gelmesi, dışkıdan sümük gibi bir içeriğin gelmesi, dışkılama esnasında ağrı, karında şişkinlik, hassasiyet gibi durumlarda erken dönemde kendini belli ederken; geç dönemde kansızlık, kilo kaybı, karında kitle hissi gibi bulgularla da kendini gösterebiliyor. Kalın bağırsak kanserlerinde genetik faktörler ve ailesel hikâye önemlidir.

• Ailesinde kalın bağırsak kanseri olanlarda kalın bağırsak kanseri olma ihtimali daha fazladır. Genetik duyarlılığın yanı sıra kalın bağırsak kanseri riski 50-60’lı yaşlarda önemlidir. 50-60 yaşlarından sonra kalın bağırsak kanseri görülme riski artar.

Kalın bağırsak kanserlerinin %98 ila %99’u kalın bağırsaktaki polipler zemininde gelişmektedir. Kalın bağırsak kanserinin oluşmasında polipler nerdeyse tamamen sorumludurlar.

Kalın bağırsak kanserinde lifli gıdadan yani sebzeden ve meyveden zayıf beslenme, et tüketiminin çok olması ve fazla kilolu olunması sorumlu tutulmaktadır.

Kalın bağırsak kanserinin tespitinde tarama çok önemlidir. Kalın bağırsak kanserleri %98-99 oranında polip zemininde gelişmektedir ve bu poliplerin tespiti, poliplerin çıkartılması ve var olan kanserin erken evrede görülmesi için gaitada gizli kan ve kolonoskopi gibi erken tarama araçları kullanılabilir.

Genellikle 50 yaşından sonra başladığımız bu tarama testlerini ileri yaşlara kadar sürdürmeli ve 10 yılda bir tekrar etmeliyiz. Kalın bağırsak kanserinde pek çok tanı aracımız olmasına rağmen kesin tanıyı kolonoskopiye ve kolonoskopi biyopsi ile koymaktayız.

Kalın bağırsak kanserinde evreleme önemlidir. Tedavinin düzenlenmesi açısından hastalığın seyrinin belirlenmesi açısından mutlaka kalın bağırsak kanseri tanısı koyduğumuz hastalara evreleme yaparız.

• 1. evre hastalıklarda kanserin lokal olarak çıkartılması veya kısa bir bağırsak segmentinin çıkartılmasıyla tedavi edilebilir.
• 2. evre kalın bağırsak kanserleri de kalın bağırsağın bir kısmının çıkartılması, lenf bezelerinin temizlemesi gerekmektedir. Kemoterapi verilebilir veya verilmeyebilir.
• 3. evre kalın bağırsak kanserleri, bağırsak duvarı boyunca yayılmış kanserlerdir ve bunlarda öncesinde veya sonrasında kemoterapi radyoterapi ve cerrahi tedaviyle tedavi edilmektedir.
• 4. evre kalın bağırsak kanserlerinde uzak organlara yayılım söz konusudur. Öncelikle kemoterapiyle tedavi edilmektedir.

Kalın bağırsak kanserlerinde tedavi tüm kanserlerde olduğu gibi cerrahi, radyoterapi, kemoterapi ve daha az uyguladığımız akıllı ilaç tedavileri immünoterapi gibi tedavilerdir.

Kalın bağırsak kanserlerinde rektum kanseri dediğimiz kalın bağırsağın son kısmına ait kanserlerde radyoterapi seçeneğimiz, kemoterapi seçeneğimiz ve cerrahi seçeneklerimiz önemlidir. Cerrahi öncesi verdiğimiz radyoterapi ve kemoterapi seçeneklerimiz son yıllarda artmaktadır.

Kalın bağırsağın son kısmını rektum olarak isimlendirmekteyiz. Rektum kanserlerinde diğer kalın bağırsak bölümlerinden farklı olarak radyoterapiden de faydalanmaktayız. Kalın bağırsak kanserlerinde cerrahi tedavi kalın bağırsağın belirli kanserli kısmının çıkartılması ve etraftaki lenf bezelerinin temizlenmesi şeklindedir. Açık cerrahi uygulandığı gibi laparoskopik cerrahide de aynı tümör çıkartım başarısıyla kalın bağırsak kanserleri tedavi edilebilmektedir.

Prof. Dr. Köksal Bilgen
Bayındır İçerenköy Hastanesi, Bayındır Levent Tıp Merkezi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı