Kızarmış ekmek… Yağmurdan sonra toprak… Yeni çekilmiş kahve… Fırından yeni çıkmış kek… Ya kokularını duymasaydık, yine de aynı şekilde algılayabilir miydik onları? Aynı şeyleri hissettirebilirler miydi bize? Kimi zaman sadece duyduğumuz bir kokuyla bile bir anılarımız canlanırken, ya koku alamasaydık neler olurdu?
Koku duyusu, günlük hayatın içinde üzerine çok düşünülmese de eksikliği önemli sonuçlar doğurabiliyor. Koku almayla ilgili sorunlar, koku moleküllerinin burun içindeki koku bölgesine ulaşamamasına ya da oraya ulaşsa bile beyindeki koku merkezine gidememesine veya gerekli dönüşümü sağlayamamasına bağlı bir olarak görülebiliyor.
İki tip bozukluk var
İletim tipi koku bozukluğu, koku moleküllerinin burundaki koku epiteli denen bölgeye ulaşamamasına bağlı olarak gelişiyor. Bu tablo, nezle, akut sinüzit, burun kemiği eğriliği, alerjik rinit, nazal polip gibi durumlarda görülüyor. Sinirsel tip koku bozukluğunda ise koku molekülleri koku bölgesine ulaşsa da buradan beyne iletilmesinde sorun yaşanıyor ve çoğunlukla Alzheimer, Parkinson, Multipl Skleroz gibi nörolojik hastalıklarla beraber görülüyor.
Koku alamama şikayeti ile gelen hastaya öncelikle tam bir KBB muayenesi yapılması gerekiyor. Bu klinik değerlendirme ile eşlik eden bir üst solunum yolu enfeksiyonunun varlığı, sorunun ne zaman başladığı, ilk kez mi yaşandığı, travma öyküsü, ilaç kullanma durumu olup olmadığı araştırıldıktan sonra, tanı koyma yolu izleniyor.
Koku duyusu geri kazanılıyor
Hastalarda gerekli tespitler yapıldıktan sonra tedavi aşamasına geliniyor. Hastada mevcut olan iletim tipi bir kayıp yani burun kemik eğriliği, burun eti büyümesi, kronik sinüzit, burunda polip oluşumu gibi bir durum söz konusu ise cerrahi işlem planlanıyor. Burun endoskopik muayenesinde hiçbir sorun yoksa gerekli durumlarda santral (beyinsel) hastalıkları ekarte etmek için beyin MR’ı ya da CT’si çektirmek gerekebiliyor. Beyinsel bir hastalık da tespit edilmediyse, hastaya iki aya yakın süren koku terapisine başlanıyor ve düzenli aralıklarla hasta yeniden değerlendiriliyor. Koku terapisi sırasında belli kokular hastaya belli zaman aralıklarıyla koklatılarak koku duyusunun yeniden kazanılması öğretiliyor.
Koku Bozukluğu Nedir? Koku Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
29.04.2016