Kalp Sağlığını Koruyan Altın Öneriler

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kalp hastalığı ömrümüzü kısaltan en önemli neden. Ancak kalp hastalığı önlenebilir bir hastalıktır ve kader olmamalı. Kimler “kalp hastası” olma riskini taşıyor sorusunun cevabı ne yapmamız gerektiğini bize anlatıyor. 

Tansiyonunuz yüksek, şeker hastasısınız, kolesterolünüz yüksek, spor yapmıyor ve kilolu iseniz, bir de bunlara ek sigara içiyorsanız kalp hastası olmamanız bir mucize. Bu saydıklarım aslında bizlerin önleyebileceği ve kontrol edebileceği riskler. Bana göre hepsinin ortak mekanizması kilo. Vücut kitle endeksi 25’in üstünde ve bel bölgesinde yağlanma olması bütün “kötülüklerin anasıdır”. Kilo insulin direncini tetikliyor ve insulin direncinin başlaması ile beraber tansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği başlıyor ve kalp hastalığının ilk temeli atılmış oluyor. Damarlarımız içinde normalden fazla şeker, tuz, kolesterol bulunursa kalp hastalığı kaçınılmaz hale geliyor. 

Önlenebilir ölümlerin en önemli nedeni sigara ve günde bir adet içmek ile bir paket içmek arasında bir fark yok risk açısından. Tüm bunları engellemek elimizde ve çok güçlü bir silahımız var; spor. Spor kilonuzu kontrol ederek insulin direnci, diyabet, hipertansiyon ve hiperkolesterolemiyi önleyen çok kuvvetli bir silah. Hem bedava, hem de sağlıklı, hem de reçetesiz. Sporu yaşam tarzı olarak benimsemiş bir insan tüm organlarını korumaya başlamış demektir. Sporun olmaz ise olmazı ise sağlıklı beslenmek. Sağlıklı beslenmek demek mucizevi bir mutfak olan Akdeniz mutfağı ile beslenmek demek. 

Kadınlar menopoz dönemine kadar şanslı
Kadınlar kalp hastalığı açısından 10 yıl kadar daha şanslı aslında erkeklerden. Erkekler 40 yaşların başında kalp hastalığına yakalanırken, kadınlar menopoza girene kadar kalp hastalığından korunuyorlar. Ancak menopoz sonrası risk kadınlar aleyhine daha yüksek hale geliyor.

60 yaşına kadar kalp hastası olmazsanız, en az 80’li yaşlara kadar yaşamanız mümkün. Ancak 50 yaşından önce kalp hastası olursanız, ömrünüzden en az 20 yıl kaybedebilirsiniz. Kalp hastalıkları ömrünüzden 20 yıl çalan “Dalton kardeşler” gibidir.

Merdivenler kalp dostudur, asansöre binmeyin!
Kalp hastalığı önlenebilir bir hastalıktır ve kader değildir. Sedanter, hareketsiz bir yaşam kalp hastalıklarına davetiye çıkartır. Ayrıca kalp sağlığı kanser, felç, KOAH gibi birçok hastalığın da tetikleyicisi konumundadır. Sağlıklı bir kalp için hareket etmemiz gerekir.

Günde on bin adım
En sağlıklı ve en ucuz spor tempolu yürüyüştür. Haftanın en az 5, mümkünse 7 günü 35 dakikadan biraz daha fazla günde ortalama 10 bin adım içeren tempolu yürüyüş yapmak gerekiyor.

İki durak önce inin
Otomobilinizi evinize ya da iş yerinize iki durak uzakta bırakın ve yürüyün.

İş yerinde asansör yerine merdiven
Bütün gün işyerindeyim ne zaman spor yapabilirim ki diyorsanız, işte çözüm: Merdivenler kalp dostudur. Asansör kullanmayın, merdivenleri tercih edin. Odanızda saatte bir 5 dakika ileri geri yürüyün.

Futbol yerine yüzme
Futbol belli bir yaştan sonra başlamak için uygun bir spor değil. Kalp sağlığınız için rekabetçi sporlardan kaçının. Yerine yüzme gibi tüm kaslarınızı çalıştıracak sporları tercih edebilirsiniz.

Erken uyarı sistemini dikkate alın
Hareketli olmak ömür uzatıyor unutmayın. Bu hareketler hem size enerji harcatarak zayıf tutuyor, hem kalbinizin performansınızı artırıyor. Ayrıca efor yaptığınız zaman oluşabilecek göğüs ağrısı erken uyarı sistemi olarak sizi bir kardiyologa yönlendiriyor. “Yokuş çıkarken göğsüm ağrıdı” diye gelen hastaları, hemen incelemeye alıyoruz.

Kalp dostu besinleri tercih edin
Tek başına mucizevi bir yiyecek yok mucizevi bir mutfak var: Akdeniz Mutfağı. İçinde meyve, sebze, baklagiller ve bir mucize olan zeytinyağını barındırıyor. Kırmızı et de yağsız olmak kaydıyla haftada 2-3’ü geçmeyecek şekilde tüketilebilir.

Damak lezzeti herkes için önemli o nedenle kalp hastalarıma “Pazar sabahları tereyağlı sucuklu yumurta serbest” diyorum. O pazar tatili, orada kaçamak yapılabilir. Ama ondan sonra yine Akdeniz mutfağı ile beslenilecek.

Tabii ki canınız kebap istediğinde yiyebilirsiniz. Ama düzenli kontrollerde kolesterolünüz, şekeriniz, tansiyonunuz hedefleri tutmalı. Kızartmalardan, fast food’tan uzak durun. Mangalda etler fazla pişirildiğinde içindeki kanserojen madde 10 kat artıyor.

Kalp sağlığı için ambalajdan çıkan ürünlerden, yani işlenmiş yiyeceklerden kaçmak gerekiyor. Doğal sağlıklı ortamda yetişmiş, topraktan çıkan her şey tüketilebilir.

Unutmayın, nasıl beslendiğiniz, ne yediğiniz, ne içtiğiniz nasıl bir hayat süreceğinizi belirler. 

Prof. Dr. Timur Timurkaynak
Bayındır İçerenköy Hastanesi ve Bayındır Levent Tıp Merkezi Kardiyoloji Bölüm Başkanı