İnme Nedir? İnme Belirtileri ve İnme Türleri Nelerdir?

Dünya Sağlık Örgütü'nün tanımıyla inme, damarsal neden dışında görünürde başka bir neden olmadan, ani gelişip, bölgesel veya tüm beyni ilgilendiren işlev bozukluğudur. Vücut fonksiyonlarında kalıcı hasarlara neden olabildiği gibi, ölümle de sonuçlanabilir. Dünyada kalp hastalığı ve kanserden sonra en sık ölüm, erişkin nüfusta en önemli sakatlık nedenidir.

Beyin damarlarındaki kanama ya da tıkanmaya bağlı olarak ortaya çıkabilir. Beyinde kan akımının kesildiği bölgede, kanın taşıdığı oksijen, glukoz gibi yaşamsal değerdeki gereksinimler karşılanamayacağı için beyin hücrelerinin ölümü başlar. Buna bağlı olarak beynin o bölgesi işlevini kaybeder ve hastalarda çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Vücudun bir yarısında uyuşukluk, kuvvetsizlik, konuşma ve görme bozuklukları, dengesizlik, bilinç değişiklikleri bunlardan bazılarıdır.

İnme türleri nelerdir?

İnmeler, kanayıcı ve tıkayıcı inmeler olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Tıkayıcı inme 3 farklı şekilde oluşabilir:

Kalpte oluşan pıhtının, atardamarlar yoluyla, beyne gitmesi,
Beyne giden atardamarlardaki sertliğe (ateroskleroz) bağlı olarak gelişen tıkanmalar veya buradan kopan pıhtılar,
Doğumsal damar anomalileri veya pıhtılaşma bozukluklarına bağlı tıkanmalar.

Kanayıcı inme ise beyin dokusu içine kanama sonucu meydana gelir. Bu durumda bir yandan beynin ilgili bölümü kansız kalırken, bir yandan da damar dışına çıkan kanın oluşturduğu pıhtının beyne yaptığı basınç hayatı tehdit eden bir durum oluşturur. Kanayıcı inmenin 2 temel oluş mekanizması vardır:

Yüksek tansiyona bağlı damar bütünlüğünün bozulması,
Beyin damarlarındaki balonlaşma (anevrizma) veya atardamarlarla toplardamarlar arasındaki anormal bağlantının (fistül) yırtılması.

İnme belirtileri nelerdir?

İnme belirtileri, etkilenen bölge (beyin, beyincik, beyin sapı), etkilenen taraf (sağ, sol) ve etkilenmenin şiddetine göre değişir. Olay beynin sağ yarı küresinde olduğunda vücudun sol yarısı, sol yarı küresinde olduğunda vücudun sağ yarısı etkilenir. Bunun sonucunda güçsüzlük, uyuşukluk, konuşma, algılama ve görme alanı kaybı gelişir. Mekan algılamada, giyinip soyunma gibi eskiden kolaylıkla yapılabilen günlük yaşam aktivitelerinde güçlük çekme ortaya çıkabilir. Beyincik etkilendiğinde denge ve koordinasyon zorlukları ortaya çıkar. Baş dönmesi, bulantı kusma görülür. Beyin sapı, vücudumuzun bilinçli kontrolümüz dışında çalışan ve solunum, kan basıncı, kalp atımı gibi yaşamsal öneme sahip işlevlerinin kontrol edildiği merkezleri bulundurur. Bu bölgeyi etkileyen bir inme atağında, vücudun hem sağ hem de sol tarafını etkileyen felçler, solunum, yutma gibi işlevlerin kaybı ile hayatı tehdit eden tabloların ortaya çıkmasına neden olur.

İnme belirtileri:

Yüz, kol ve bacaklarda, özellikle vücudun yarısında ani uyuşma ve/veya kuvvet kaybı,
Ani bilinç bulanıklığı, konuşma veya konuşulanları anlama güçlüğü,
-Çift görme veya görmede kayıp şeklinde ani görme bozukluğu,
Ani yürüme güçlüğü, dengesizlik sersemlik hali,
Nedeni bilinmeyen ani baş ağrısı.

Yukarıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa acilen hastaneye başvurmanız gerekir. Bu bulgular daha önce sizde oluşup dakikalar içinde düzeldiyse “geçici iskemik atak” geçirdiğiniz anlamına gelir.

Geçici iskemik atak nedir?

Geçici iskemik atak, inme belirtilerinin 24 saatten az, genellikle birkaç dakika ile birkaç saat arasında sürüp tamamen düzeldiği durumları tanımlar. Belirtiler tamamen geçtiği için hastalar ve yakınları tarafından önemsenmemesi dolayısıyla büyük bir tehlike oluşturur. Aslında öncü, uyarıcı bir durumdur ve tedbir alınmazsa çoğunlukla ardından gelecek bir inmenin habercisidir.

İnme nasıl tedavi edilir?

İnme, beyin dokusunun enfarktüsüdür, kalp enfarktüsü gibi acil ve bilinçli müdahale gerektiren bir durumdur. İnme tedavisinde geç müdahale kadar, yanlış uygulamalar da hastalığın beyinde yarattığı hasarı arttırabilir. İnme geçiren hasta için ev koşullarında yapılabilecek bir şey yoktur. İnme belirtilerini tanımak ve vakit kaybetmeksizin solunumu rahat sürdürebileceği bir pozisyonda uygun sağlık kurumuna başvurmak inme sonrası kalacak sakatlıkların en aza indirilmesinde büyük öneme sahiptir.

İlk 3 saat tıkanan damara müdahale edebilmek açısından kritik önemdedir. Bu hastalara en kısa sürede, tıkanan damarın açılması için hemen tedaviye başlanmalıdır. Böylece beyin hasarı en alt seviyede tutulabilir ve hatta hasarsız bir sonuç elde edilebilir.

İnme riskini nasıl azaltabilirsiniz?

İnmeye neden olan faktörlerin bilinmesi ve bunları değiştirmek için doğru önlemlerin alınması önemlidir. Bir başka deyişle; inme riski alınacak koruyucu önlemlerle en aza indirilebilir. Kuşkusuz inme geçirmede rol oynayan yaş, cinsiyet, ırksal köken, ailede benzer hastalık olması gibi bazı risk faktörlerini değiştirmek mümkün değildir. Ancak bunların dışında kalan, ama inme geçirmenize neden olabilecek bazı etmenleri denetim altında alabilmeniz mümkündür. Koruyucu en önemli tedbir uygun yaşam biçimi oluşturmaktır. Bu bağlamda, hipertansiyon, diyabet, atrial fibrilasyon, yüksek lipid düzeyleri, sigara, yoğun alkol kullanımı, şişmanlık, hareketsiz yaşam gibi değiştirilebilen risk faktörleri ile mücadele etmek gerekir. Ayrıca risk faktörlerinin, birbirlerinin etkisini katlanarak arttırdığını da unutmamak gerekir.

İnme riskinizi azaltmak için:

Yüksek kan basıncı inme açısından en önemli risk faktörüdür. Kan basıncınızı bilmiyorsanız ölçtürün. Kan basıncınız yüksek ve tedavi altındaysanız kontrollerinizi aksatmayın.
Atrial fibrilasyon, kalp içinde pıhtı oluşumuna yol açabilir. Atrial fibrilasyonunuz varsa tedavinizi aksatmayın.
Sigarayı bırakın. Sigara içenlerin içmeyenlere göre inme riski 2-3 kat daha yüksektir.
Yoğun alkol tüketiminden kaçının.
Yüksek kolesterol inme riskini artırır. Diyet, egzersiz ve kullanıyorsanız ilacınızı aksatmayın.
Diyabetik bir hastaysanız doktorunuzun yaşam biçiminiz, diyetiniz ve almanız gereken ilaçlar konusundaki önerilerini yerine getirin.
Egzersiz yapmayı bir yaşam biçimi haline getirin.
Az tuzlu, doymuş yağdan fakir diyete alışın.

İnme ünitesinin amacı nedir?

İnme geçirmekten ya da inme tekrarından korunmak için yukarıda belirtilen riskleri yönetebilmek gerekir. Bu nedenle riskli hastalar, belirlenmiş protokoller çerçevesinde, kardiyoloji, kardiyovasküler cerrahi, endokrinoloji, beyin cerrahisi, nöroradyoloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon gibi kliniklerin de katılımı ile multidisipliner bir yaklaşımla takip ve tedavi edilmelidir. İnmenin gerçekleştiği durumda da hızlı ve etkin şekilde müdahale edebilmek, inme sonrası oluşacak kayıpların önlenmesinde çok önemli bir role sahiptir. Bayındır İçerenköy Hastanesi İnme Ünitesi, bu sistemi kurmak ve işleyişini kontrol etmekle sorumludur. İnme ünitesinin üç temel görevi vardır:

İnme riski altındaki hastaları kontrol altında tutmak ve onlarla ilgili gerekli koruyucu önlemleri hayata geçirmek.
İnme geçiren hastaların akut dönem tedavilerini doğru ve hızlı bir şekilde gerçeleştirerek sorunun en az sekelle atlatılmasını sağlamak.
Hastaların orta ve uzun dönemde rehabilitasyonunu gerçekleştirmek.