Göz, yaşlanma sürecinden en hızlı etkilenen duyu organımız. 45 yaş itibarıyla yakını görme problemleri başlarken, yaş daha da ilerledikçe ortaya katarakt da çıkıyor ve uzak görme de bozulmuş oluyor. Hem kataraktı olan hastalara hem de katarakt olmadan yakın gözlüğünden kurtulmak isteyen hastalara yapılan ameliyatla göze yerleştirilen yeni nesil trifokal akıllı lensler sayesinde ise her mesafede gözlüksüz net görülebiliyor.
Gözün odaklama gücünün %70’i saat camı şeklindeki kornea tabakasından, kalan %30’u da göz merceğinden sağlanıyor. Göz merceği, genç yaşlarda odaklama gücünü gerektiğinde değiştirerek hem yakına hem de uzağa odaklama yapabilecek kapasite taşıyor. Ancak 45 yaş itibarıyla bu odak değiştirme kapasitesi azalarak, yakın görme ve okuma zorluğu başlıyor. Yaş ilerledikçe ise odaklama kapasitesi azalmış göz merceği, daha da bozularak saydamlığını kaybediyor ve katarakt oluşuyor. Bu durumda hem yakın hem de uzak görme bozulmuş oluyor.
Akıllı lens olarak adlandırılan trifokal lensler de işte bu noktada devreye giriyor. Katarakt ameliyatı yapılarak göz içine yerleştirilen üç odaklı lensler, bir kez yerleştirildiklerinde ömür boyu göz içinde kalıyor.
(Akıllı lenslere ilişkin bilgilendirme videomuzu aşağıda izleyebilirsiniz.)
Gözlüksüz her mesafeyi net görmek mümkün
Akıllı lensler, katarakt ameliyatı olan hastaların uzak, orta ve yakın mesafeyi gözlüksüz görme ihtiyacı için geliştirildi. Akıllı lenslerin bir anlamda da göze üç adet lens yerleştirilmiş gibi bir etkisi var. Yakın ve varsa uzak gözlüğünden kurtulmak isteyen hastalara uygulanan bu cerrahi yöntem ile akıllı lens göze yerleştiriliyor ve ömür boyu hasta yakın, orta ve uzak mesafede gözlüksüz görebiliyor.
Kataraktı olmaksızın yakın gözlüğünden kurtulmak isteyenlere alternatif
Akıllı lensler, sadece katarakt problemi olanlarda değil, 45 yaş üzerinde olup yakın gözlüğünden kurtulmak isteyen hastalar için de bir alternatif oluşturuyor. Lazerle yapılan göz çizme ameliyatları, bu sorunu düzeltemiyor. Lazer göz ameliyatları sadece uzak görme bozukluklarını giderir. Hatta miyop bireylerin bu yaşlarda lazer olması durumunda uzak görmeleri düzelir ama yakını gözlüksüz görmez hale gelirler. Yakın ve varsa uzak gözlüğünden kurtulmak isteyen hastalara saydam lens cerrahisi uygulayarak, akıllı lensi göze yerleştiriyoruz ve ömürleri boyunca yakın, orta ve uzak mesafede gözlüksüz görebilmelerine yardımcı oluyoruz.
Gözlüksüz okumak için ödenen bedel
Avantajlarının dışında akıllı lenslerin en büyük dezavantajı ise gece karanlıkta göz bebeğimizin genişlediği durumlarda ortaya çıkıyor. Göz bebeği genişlediğinde üç odaklı lens, ışığı üç farklı şekilde odaklıyor. Bunu sonucu araba farı, ay, sokak lambası gibi noktasal ışık kaynakları etrafında ışık halkaları ya da dağılmaları ortaya çıkıyor. Aslında gece ışık dağılması, yakını gözlüksüz okumak için ödediğimiz bir bedel... Bir lens yakını ne kadar iyi gösteriyorsa ışık o kadar fazla dağılır. Bu temel fizik kuralıdır.
Yeni teknoloji: uzatılmış odaklı lensler
Işık dağılması yaşamak istemeyen ama yakın mesafede çok fazla uğraşısı olmayan bireyler için akıllı lens teknolojisindeki son gelişme, uzatılmış odaklı lensler... Bu lensler trifokal lenslerin aksine üç odağa sahip değil. Bu nedenle yakında yazı okuma için yetersiz kalabilirler. Ama bilgisayar ve telefon gibi orta mesafede kullanılan cihazları okumayı sağlarlar. Sonuç olarak akıllı lens uygulamalarında kullanılan farklı özellikte birçok lens vardır. Hastaların beklentisi, yaşam tarzı ve meslekleri lens seçiminde çok önemlidir. Hastanın doktoru ile iyi bir iletişimde olup, kişiye özel lens seçimi yapılması, hastamızın mutlu olup güzel görmesinin anahtarıdır.
Prof. Dr. Ahmet Akman
Bayındır Kavaklıdere Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı