Omega 3, hücrelerimizi çevreleyen hücre zarının yapısında bulunan fakat vücutta üretilemeyen yağ asitlerinden oluşur. Bu yağlar, vücudumuzda belli oranda bulunmazsa hücre zarı geçirgenliği bozulur ve ihtiyacımız olan vitaminler, mineraller, proteinler ve hatta oksijen, yeterli düzeyde hücre içine giremez. Dolayısıyla kalp, beyin, kas ve iskelet sistemi, göz, cilt ve ruh sağlığımız için omega 3 alımına çok dikkat etmeliyiz.
1. Balık tüketerek veya bitkisel kaynaklardan omega 3 ihtiyacımı tamamlayabilir miyim?
Somon, sardalya, ton ve uskumru gibi soğuk deniz balıklarında omega oranı yüksektir fakat denizlerdeki ağır metal kirliliğinden dolayı, güvenli omega 3 aldığımıza emin olamayız. Ceviz, keten tohumu ve yeşil yapraklı sebzeleri destek olarak tüketebilirsiniz fakat vücudunuz için gerekli miktarda omega 3'ü bitkisel kaynaklardan tamamlamak mümkün olmamaktadır.
2. Omega 3 takviyesi alırken nelere dikkat edilmelidir?
Omega 3 içerikli ürünlerin, konsantrasyon, saflık, ağır metal ve kimyasal atık içermediği test edilmiş olması ve IFOS sertifikası ile belgelenmiş olması gerekir. IFOS kalite güvencesi uluslararası bir güvencedir. Bununla balık yağının saf olduğu, içinde hiçbir kimyasal zararlı maddenin bulunmadığı ispatlanmış olur. Ayrıca soğuk press yöntemiyle elde edilmiş omega 3'ün aktif madde yüzdesi daha yüksektir, bu yöntemle üretilen ürünler tercih edilmelidir. Omega 3, EPA ve DHA yağ asitlerinden oluşur.
Doğru bir Omega 3 seçimi yapmak istiyorsanız, kalp ve damar, kas ve iskelet sistemi sağlığınızı korumak, kolesterol ve trigliserid seviyelerini düzenlemek için EPA; beyin sağlığını korumak, hafızayı güçlendirmek, dikkat ve konsantrasyonu artırmak ve göz sağlığı için DHA oranı yüksek ürünler tercih etmelisiniz. Aldığınız omega 3'ün vücudunuza girdikten sonra, maksimum düzeyde emiliminin olması da mühimdir. Trigliserid yapıda üretilmiş formların emilimi ve dolayısıyla biyoyararlanımı daha yüksektir. Uzmanlar balık yağını tek başına ve aç karnına değil, diğer besinleri tüketirken almayı öneriyor.
3. Omega 3 kilo aldırır mı?
Hayır, tam tersine omega 3 kullanımı insülin direncine olumlu katkı sağlar. Yapılan araştırmalar sonucunda balık yağının beyindeki iştah sinyallerini azalttığı tespit edilmiştir. Bunun sonucunda kişide tokluk hissi yaratarak acıkmayı geciktirdiği bilinir. Halk arasında genellikle kilo almaya yardımcı olduğu bilinen balık yağının aslında diyet listelerinde kullanımı uygundur. Kilo alabilmemiz ancak harcadığımız enerjiden daha fazlasını aldığımızda mümkün olacaktır. Fakat balık yağı kişiye gereğinden fazla kalori desteği sağlamaz. Bu yüzden balık yağının kilo aldırdığına dair inancımız doğru değildir.
4. Omega 3 kullanımına yazın ara verilir mi?
Hayır, balık yağlarının (omega 3) mevsimsel olarak bırakılmaması veya ara verilmemesi, yaz ayları dahil tüm yıl boyunca kullanılması önemlidir.
5. Gebelikte omega 3 kullanılır mı?
Evet, hem annenin hem de bebeğin sağlığı için gebelikte alınan DHA çok önemlidir. Erken doğum riskini azaltır, bebeğin retina ve beyin gelişimine fayda sağlar ve lohusalık sendromundan korur.
6. Günlük alınması gereken omega 3 miktarı nedir?
Sağlıklı bir insan 500-1000 mg alabilir. Kalp hastalıklarında ve trigliserid düşürmek için bu miktar 2 veya 3 katına çıkarılabilir.
7. Omega 3'ün kullanılmaması gereken durumlar var mıdır?
Kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız ve cerrahi işlem öncesindeysdeniz omega 3 kullanımınızı doktorunuz kesebilir veya dozunu düzenleyebilir. Unutmamamız gereken, balık yağı tüketiminde de dikkatli olmak önemlidir. Aşırı tüketim ishal, kaşıntı, baş dönmesi gibi yan etkiler gösterebilir. Balık yağı destek olarak alınacak ise hekim kontrolünde olmalıdır.
Ecz. Saadet Hamamcıoğlu
Bayındır Sağlık Grubu Eczane Hizmetleri Müdürü