Vajinal Flora Nedir? Genital Hijyen Nasıl Sağlanır?

Yaz aylarında hava ısısının ve nem oranının artması, havuz ve denize girerken hijyen kurallarına yeterince dikkat edilmemesi sonucunda kadınlarda vajinal ve idrar yolları enfeksiyonlarının görülme sıklığı artmaktadır. Havuzlarda bazen hijyenin yeterince sağlanamaması ve su deviniminin iyi olmaması nedeni ile bakteri, virüs ve mantar gibi hastalıklar bulaşabilir.

Yaz aylarında terlemenin artması ile birlikte genital bölgenin daha az havalanması bakterilerin üremesine ve enfeksiyon oluşumuna neden olabilir. Genital enfeksiyona bağlı yaşanan vajinal akıntı ve diğer şikayetler hijyenin en iyi şekilde sağlanması ile rahatlayabilir, enfeksiyonun ortaya çıkması engellenebilir.

Vajinal akıntıların en sık nedeni vajinal floranın bozulmasıdır. Normalde vajende doğal olarak bulunan zararsız mikroplar ile vajenin asidik olmasını sağlayan laktobasiller arasında bir denge vardır. Vajinal ortamın bu dengesi bozulursa laktobasiller azalır, vajen pH’ı değişir, vajende az miktarda doğal olarak bulunan zararsız mikroplar fazlalaşıp vajinal enfeksiyona neden olurlar.

Vajinal flora neden bozulmaktadır?
Hormonal değişiklikler, sıcak nedeni ile genital bölgenin nemli ve havasız olması, adet kanaması veya sık cinsel ilişki, yaz aylarında ev dışında ortamlarda vakit geçirilmesi, hijyenik olmayan tuvaletler kullanılması, sık sık denize veya havuza girilmesi, ıslak mayo bikini ile kalınması, susuzluk, uykusuzluk, antibiyotik kullanımı, doğum kontrol ilaçları, kortizon gibi ilaçların kullanımı, diyabet hastalığı, anemi, tiroid problemleri, alkol ve sigara kullanımı, bazlı kozmetik ürünlerin kullanımı, rahim içerisine yerleştirilen spiraller, genital bölgeye uygulanan ameliyatlar vajinal florayı bozup vajinal enfeksiyonlara neden olabilirler.

Vajinal mantar enfeksiyonlarının belirtileri nelerdir?
Kadınlarda en sık rastlanılan vajinal akıntı nedeni mantar enfeksiyonlarıdır. Yapılan araştırmalarda yetişkin kadınların %75’inin yaşamlarının bir döneminde kandida vajiniti dediğimiz mantar enfeksiyonu problemi yaşadığı görülmüştür.

- En sık belirti kaşıntıdır. Yaz aylarında ısı etkisi ile artan kaşıntı problemi geceleri daha sık yaşanabilir.
- Kaşınma sonucunda kızarıklık ve tahriş olabilir.
- Akıntı: Mantar enfeksiyonunun neden olduğu akıntı genellikle beyaz parçalar halinde süt kesiği görünümündedir.
- Dış genital bölgede yanma hissi. Bu his özellikle idrar yapma sırasında yaşanır.
- Ağrılı cinsel ilişki
- Vajen bölgesinde kötü koku

Hangi şikayetlerde jinekolojik muayeneye başvurulmalıdır?
- Vajinal akıntı
- Kanlı akıntı
- Kokulu akıntı
- Yeşil, kahverengi, sarı veya pembe kırmızı akıntı
- Koyu, peynir kıvamında veya pıhtı gibi akıntı
- Karın ağrısı ve ateş şikayetleri
- Akıntı ile birlikte dış cinsel organlarda acı, kızarıklık, yanma ve kaşıntı varsa

Genital hijyenin sağlanmasında nelere dikkat edilmelidir?
- Vajinal duştan uzak durun: Vajinal duş uygulanmamalı, vajinanın içi su ile yıkanmamalıdır. Vajina bölgesinde uygulanacak herhangi bir kimyasal madde bölgenin asidik dengesini ve ph’ını değiştirmektedir. Böylece mantar enfeksiyonlarının oluşum riski artmaktadır.
- İç çamaşırınız pamuklu olsun: Sentetik naylon, renkli ve boyalı iç çamaşırlar vajinal bölgede hava akışını bozabilir. Beyaz, saf pamuklu olan iç çamaşırlar tercih edilmelidir.
- Bol ve rahat kıyafetleri tercih edin: Sıkı kıyafetler kasık ve genital bölgeyi sıkıp, havalanmasını engellediğinden tahriş edebilir. Vücudu çok sıkmayan iç çamaşırları ve plaj kıyafetleri tercih edilmelidir.
- Çamaşırları parfümsüz deterjanla yıkayın: İç çamaşırların yıkanması sırasında parfümlü ve boyalı sabunlar, çamaşır deterjanları ve kumaş yumuşatıcıları kullanılmamalıdır. Kızgın ütü ile ütülemek faydalıdır.
- İç çamaşırınızı günde iki kere değiştirin: Vajina bölgesinin kuru olmasına özen gösterilmelidir. Mantar hücreleri nemli ortamlarda daha fazla ürerler. Nem kaşıntının artmasına neden olur. Genital bölgenin kuru tutulması ve iç çamaşırlarının günde en az iki kez değiştirilmesi uygun olur.
- Genel hijyene dikkat edin: Ellerin düzenli yıkanması bakterilerin yayılmasını önler. Genital bölge temizliğinde önden arkaya doğru silme işlemi bakterilerin vajinaya girmesini önler. Köpük banyosu veya diğer kokulu ürünler vajina ve idrar yollarını tahriş edebilir.
- Enfeksiyonlara karşı prezervatif kullanın: Prezervatif kullanımı vajinal akıntı ve enfeksiyonlara karşı koruyucu olabilir. Semptomların yoğun olarak yaşandığı günlerde cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Çok eşlilikten uzak durulmalı ve cinsel partner seçimine özen gösterilmelidir.
- Temiz olmayan havuza girmeyin: Bunlarla birlikte deniz ve havuzlardaki mikroplardan da maksimum düzeyde korunulması gerekmektedir. Hijyenik olmayan havuz, hamam, sauna gibi ortamlardan uzak durulmalıdır. Girilecek havuzun hijyenik olduğundan emin olunmalı ve havuzdan çıktıktan sonra mutlaka duş alınmalıdır.
- Havuz - deniz sonrası mayo değiştirin: ıslak mayo hemen değiştirilmelidir.
- Kontrollerinizi aksatmayın: Rutin periyodik jinekolojik muayeneler aksatılmamalıdır.

Önerilen bu konulara dikkat etmek vajinal ve idrar yolları enfeksiyonlarından korunmanızı sağlayacaktır. Unutulmamalıdır ki, vajinal flora yaşam tarzı, beslenme, hijyen ve çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Bu nedenle özellikle tatil sürecinde hijyen kurallarına maksimum derecede uyulmalıdır.

Prof. Dr. Nilgün Turhan
Bayındır İçerenköy Hastanesi ve Bayındır Levent Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı​