Sonbaharda yaşanan ani hava değişimleri en çok bağışıklığımızı etkiliyor. Hastalıklara davetiye çıkartan ani hava değişimlerine karşı ise vücuttaki zararlı maddelerden arınmak gerekiyor. Sonbaharın tadını sağlıklı bir şekilde çıkarmak ve tüm yıl hasta olmamak için beslenmeye dikkat ederek, kısa dönemli detoks uygulamalarından faydalanılabilir. Ancak detoks programları kesinlikle kişiye özel uzman kontrolünde gerçekleştirilmelidir.
Sağlıklı beslenme ve detoks önerileri
Vücudun zararlı maddelerden arınması anlamına gelen detoks, detoksifikasyon kelimesinin kısaltılmış halidir. Sağlıklı bir insanda karaciğer ve akciğer doğal detoks işlevi görür. Ayrıca ter ve idrar yoluyla da vücuttaki zararlı maddeler dışarı atılır. Bu organ ve sistemlerin dışında ise detoks programları kapsamında hazırlanan sebze, meyve suları ve bitki çayları bedeni arındırma işlevini gördüğü öne sürülmektedir. Burada asıl önemli olan yeterli ve dengeli bir beslenme alışkanlığı kazanmak ve devamlılığını sağlamaktır. Ek olarak de düzenli spor yapmaktır.
Bunların yanı sıra tabi ki kısa sürelerde olmak şartı ile besinlerin idrar atıcı, sakinleştirici, antienflamatuar, ödem atıcı etkileriden yararlanılabilir. Ama önemli olan bunu kişinin tek başına değil bir uzman kontrolünde yapması olacaktır. Çünkü besinlerin bazı ilaçlarla etkileşimi olduğu unutulmamalıdır. Yarar sağlayamak için tercih edilen bu uygulamalar sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir.
Hastalıklara karşı doğal kalkan: Meyve ve sebzeler
Detoksun gücünden faydalanmak ve sağlıklı beslenmek özellikle bu mevsimde hava sıcaklığındaki ani değişiklikler soğuk alınlığı/grip gibi hastalıklara yakalanma riskini de düşürür. Günlük beslenme planı içerisinde yapılacak bazı ufak değişikleri hastalıklara yakalanma riskinin azalması açısından etkili olacaktır.
- n-3 yağ asidi açısından zengin olan balığı haftada 2 kez toplamda 300 gram tüketmeye özen gösterin.
- Günlük beslenme planının içerisinde mevsimine uygun olan nar, elma, armut, portakal, ıspanak, kereviz, pırasa gibi sebze ve meyvelerden mutlaka 3-5 porsiyon kadar tüketmeye çalısınız. Ana öğünlerde tüketeceğiniz salataları farklı renkte sebzelerden yapınız. Her renk farklı bir antioksidan almanızı sağlayacaktır.
- Bağışıklık sistemi güçlendirmek için C vitamin açısından zengin portakal, kuşburnu çay, mandalina gibi sebze ve meyveleri tüketiniz.
- Prebiyotik içeriği yüksek besinlerden olan muz, elma, ceviz, badem, pırasa, soğan, sarımsak, kereviz ve probiyotik içeriği yüksek olan kefir gibi besinleri her gün mutlaka tüketmeye özen gösterin.
- Günde 8-10 bardak su içmeyi unutmayın.
- En iyi antioksidan kaynağı olarak günde 2 fincan yeşil çay tüketmeyi unutmayın.
- Haftada 2-3 kez adaçayı tüketmeye çalışın. Ama adaçayını sıcak su içinde ağzı kapalı olarak demleyin. Çünkü etkili olan uçucu yağlardan yararlanmak için bu şarttır.
- Halk arasında Ekinezya çayı da özellikle üst solunum yolları hastalıklarına yakalanmamak için tercih edilir. Ancak ekinezya içindeki etken madde suya geçmemektedir. Bu nedenle piyasada satılan şurupları tercih edilmelidir.
Sağlıklı detoks nasıl yapılır?
Öncelikle ne amaçla yapılmak istendiğine karar verilmelidir. İstenen etkiyi sağlamak için hangi bitki, bitkinin hangi kısmı (kök, yaprak, çiçek, meyve), nasıl hazırlanması ve en son olarak da ne kadar tüketilmesi gerektiği tespit edilmelidir. Karışım için kullanılacak bitkiler kesinlikle kapalı poşetlerde markalı olarak satılan ürünlerden olmalıdır. Çünkü, bitkinin doğru bitki olması, doğru şekilde paketlenmiş olması ve saklanması çok önemlidir. Yoksa fayda sağlamak için yaplan karışım sağlık üzerinde zararlı etkilere neden olabilmektedir. Örneğin, sakinleştirci etkisi nedeni ile açık şekilde alınan papatyanın karaciğer üzerinde geri dönüşümsüz hasarlara neden olabilmektedir. Çünkü alınan papatya doğru etkiye sahip papatya olmayabilir. Bu tür karışımları 3 -5 gün gibi kısa süreli kullanın
Örnek detoks karışımları
Karışımlar her tüketimden sonra yeniden yapılmalıdır. Kalan karışımı tekrar tekrar kullanmak istenilen etkiyi azaltır. Bitki karışımların etkisini artırmak ve daha içilebilir bir tada getirmek için bal ilave edilebilir. Bir de özellikle ödem atmak için kullanılan karışımları 3-4 günden fazla tüketmemek gerekir.
Hazımsızlık, şişkinlik ve gaz şikayeti için detoks tarifi:
1 yemek kaşığı anason, 1 tatlı kaşığı (parçalanması şart) rezene ve 1 tatlı kaşığı kimyonu harmanlayın. Önceden kaynatılan suyun, sıcaklığının 5-10 derece düşmesi beklenir. Karışım suyun içine atılarak demlenir ve yemeklerden sonra içilir.
Soğuk algınlığı ve öksürük için detoks tarifi:
1 ceviz büyüklüğündeki zencefil kökü 10-15 dakika kaynatılır. Daha sonra 1 yemek kaşığı ıhlamur çiçeği, 1 yemek kaşığı kekik ve 1 yemek kaşığı mürver çiçeği harmanlanıp; kaynatılıp bekletilen suyun içine atılarak demlenir. Günde 2-3 kez içilebilir.
Ödem atmak için detoks tarifi:
Maydanoz, nane ve ısırgan yaprağı eşit miktarlarda kullanılarak harmanlanır. Kaynatılan suyun sıcaklığının 5-10 derece düşmesi beklenir. Karışım suyun içine atılır ve ağzı kapalı bir şekilde demlenir.
Örnek beslenme planı
- Sabah: Tam buğday ya da ekşi mayalı ekmek, bir parça peynir, 1 adet yumurta, bol yeşillik, ceviz ya da zeytin
- Ara öğün: Meyve, yeşil çay (şekersiz)
- Öğle: Rengarenk bol salata (zeytinyağı, limon), 1 tabak sebze yemeği, yoğurt ya da cacık ya da sade kefir, bulgur pilavı ya da karabuğday pilavı
- Ara öğün: Kuşburnu çayı ya da adaçayı ya da 1 bardak meyve-sebze suyu, çiğ fındık/ badem
- Akşam: Kırmızı et-tavuk-balık (ızgara, haşlama ya da buğulama), rengarenk bol salata (zeytinyağı, limon), tam buğday ya da ekşi mayalı ekmek
- Ara öğün: Meyve