RSV (Respiratuar Sinsityal Virus) nedir? Belirtileri ve tedavisi

RSV nedir?

RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs), çoğunlukla üst solunum yollarını etkileyen bir viral enfeksiyon olmakla birlikte özellikle 1 yaş altı çocuklarda bronşiolit ve pnömoni (zatürre) gibi şiddetli alt solunum yolu enfeksiyonlarına da yol açabilir. RSV enfeksiyonları Ekim ayından Nisan ayına kadar izlenebilmekte olup Ocak ve Şubat aylarında daha sık izlenmektedir.

RSV virüsü en sık hangi yaş grubunda görülür?

Tüm yaş gruplarında görülebilmekle birlikte 2 yaş altındaki neredeyse her çocuk RSV ile enfekte olmaktadır.

RSV enfeksiyonu yetişkinlerde görülür mü?

RSV enfeksiyonu tüm yaş gruplarında izlenebilmekte olup 50 yaş üstü, altta yatan hastalığı bulunan kişilerde alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilmektedir.

RSV virüsü belirtileri nelerdir?

RSV enfeksiyonun belirtileri hafif düzeyde soğuk algınlığı belirtilerinden ciddi alt solunum yolu enfeksiyonu belirtilerine kadar değişkenlik gösterebilmektedir.

-Soğuk algınlığı benzeri başlangıç düzeyinde belirtiler:

• Burun akıntısı ve/veya tıkanıklığı
• Hapşırık
• Ateş
• Öksürük hafif düzeyde
• İştah kaybı

-Özellikle 1 yaş altı çocuklarda izlenebilen daha ciddi belirtiler:

• Hızlı nefes alıp verme, nefes almakta zorlanma izlenebilir.
• Nefes alırken oluşan hışıltı (wheezing) sesi duyulabilir.
• Nefes alırken kaburgalarda içe doğru çökmeler görülebilir.
• Yorgun görünüm ve dışarıdan yapılan uyaranlara yanıt verememe hali izlenebilir.
• Beslenmede burun tıkanıklığı veya hızlı nefes alma nedeniyle ciddi azalma izlenebilir.
• Burun kanatlarında genişleme, nefes alma sırasında burun deliklerinin genişlemesi görülebilir.
• Cilt renginde değişiklik; öncelikle el-ayak tırnaklarında, dudaklarda izlenebilen mavi-mor renk değişimi izlenebilir.

• Apne; prematüre doğan ve 2 aydan küçük bebeklerde izlenebilen 15-20 saniyeden uzun süren solunum duraklamaları görülebilir.

RSV virüsü bulaşıcı mı?

RSV damlacık yolu ve enfekte kişinin virüs içeren salgılarıyla temas yolu ile bulaşmaktadır. Enfekte olan kişinin öksürdüğü, hapşırdığı zaman etrafa yaymış olduğu damlacıkların solunması yoluyla bulaşır. RSV elden ele veya ortak kullanılan alanlar, eşyalar üzerinden de bulaşabilmektedir. Dokunulan yüzeylerden sonra eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlere dokunulması ile temas yoluyla bulaş olmaktadır. RSV dış ortamda ellerde 20 dakika, yüzeylerde saatlerce yaşayabilir.

RSV ile enfekte olma ve hastalığın başlangıcı arasında geçen süre 2 ile 8 gün arasındadır. Enfekte olan kişiler virüsü enfeksiyondan 1 gün sonra ve hastalık belirtileri başlamadan önceki süre içinde etrafa bulaştırabilirler.

RSV virüsü nasıl teşhis edilir?

RSV enfeksiyonu bulaşında 2-8 günlük kuluçka dönemi sonrası yapılan tetkikler ile RSV tespit edilebilir. RSV ile uyumlu klinik bulgular izlenen hastalara RSV hızlı antijen testi ve PCR testleriyle tanı konulabilmektedir. Burun ve boğaz sürüntü örnekleri alınarak yapılabilen PCR testi yüzde 90 oranında doğruluk ile tanı konulmasını sağlamaktadır.

RSV virüsü nasıl tedavi edilir?

RSV enfeksiyonun spesifik bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastanın klinik durumu göz önüne alınarak semptomatik ve destek tedavileri uygulanmasından, hastane yatışı gereksinimine kadar değişkenlik gösterebilir. Prematüre bebekler, 1 yaş altı bebekler, altta yatan kalp, solunum, bağışıklık yetmezliği bulunan, solunum sıkıntısı olan hastalarda hastane yatışı gerekebilir.

Semptomatik Tedavi:

• Beslenmenin ve solunumun rahat bir şekilde devam edebilmesi için burun tıkanıklığının serum fizyolojik ile giderilmesi.
• Ateş ve ağrı kontrolünün ateş düşürücü, ağrı kesicilerle sağlanması.
• Evde nemlendirici cihazlar ile havanın nemlendirilmesi.
• Sıvı alımının artırılması.
• Gerekli durumlarda nebülizatör ve inhalerlerin kullanılması.

Hastane yatışı:

• Oksijen desteği verilmesi.
• İntravenöz sıvı desteği.
• Ciddi solunum sıkıntısı olan hastalarda cihazlar ile solunum desteği sağlanması.

RSV enfeksiyonu kaç günde geçer?

RSV enfeksiyonun süresi hastanın yaşı, altta yatan hastalıklarına göre değişmekle birlikte 7-14 gün arasındadır.

RSV virüsü antibiyotikle geçer mi?

RSV tedavisinde antibiyotiklerin yeri yoktur ancak gelişebilecek ikincil bakteriyel enfeksiyonlar durumunda tedaviye eklenebilirler.

RSV virüsü tekrarlar mı?

İki yaş altı çocukların hemen hepsi en az bir kez RSV ile enfekte olmaktadırlar. RSV enfeksiyonu sonrası hastalığa karşı oluşan bağışıklığın yetersiz olması nedeniyle enfeksiyonun tekrar etme ihtimali yüksektir.

RSV enfeksiyonu tehlikeli midir?

RSV enfeksiyonu prematüre bebekler, 1 yaş altı bebekler, altta yatan kalp, solunum, bağışıklık yetmezliği bulunan, solunum sıkıntısı olan hastalarda hastane yatışı gereksinimi, daha ciddi solunum sıkıntısı izlenen hastalarda yoğun bakım yatışı gereksinimi olabilmesi açısından önemlidir.

RSV enfeksiyonuna yakalanmamak için neler yapılabilir?

• Anne sütünün desteklenmesi,
• Sigara maruziyetinin engellenmesi,
• El hijyenine dikkat edilmesi, ellerin sık sık sabun ve suyla en az 20 saniye yıkanması,
• Eller yıkanmadan gözler, burun ve ağıza dokunulmaması,
• Oyuncaklar, telefon, kapı kolları gibi sık temas edilen yüzeylerin temizliğine dikkat edilmesi ve dezenfekte edilmesi,
• Öksürük, hapşırık, burun akıntısı gibi soğuk algınlığı semptomları bulunan kişiler ile yakın temastan kaçınılması,
• Kalabalık ortamlardan uzak durulması RSV virüsüne karşı etkilidir.

Uzm. Dr. Sena Türk 

Bayındır Söğütözü Hastanesi Pediatri Uzman