Önemli Olan Optimum Beslenme

Kış aylarında yavaşlayan metabolizmamız yazın hızlanıyor ama bu hızı korumak ve doğru bir beslenme planı uygulamak için bizim de bir şeyler yapmamız gerekiyor. İşin püf noktası ise az ve sık aralıklarla beslenmek.

Deniz, güneş ve kumsal, yaz aylarının en sevilen üçlüsü şüphesiz ve hepimiz kışın çeşitli nedenlerle aldığımız kiloları bir an önce vererek, incecik kıyafetlere rahatça girmek istiyoruz.

Peki hızlı kilo vermenin sakıncaları neler? Metabolizmayı hızlandırmak için neler yapmak gerekiyor?
Şok diyetlerin sağlığa çok zarar veriyor, verilen kilolar da hızla geri alınıyor. Asıl olan optimum beslenme şekli. Neyi, ne zaman, ne şekilde, ne kadar yememiz gerektiğini öğrenmek, işimizi kolaylaştırıyor.

Yaz aylarında metabolizmayı hızlandırmak için neler yapmak gerekiyor?
Metabolizmamız yazın kışa oranla daha hızlı çalışıyor ama bunu sağlamak için öncelikle öğün sıklığımızı artıracak şekilde yani az ve sık aralıklarla beslenmeliyiz. Bu, kilo kaybına yönelik, kilo korumaya yönelik olabilir. Göz ardı edilmemesi gereken bir diğer nokta da buna düzenli olarak yapılan kardiyo egzersizini eklemek. Böylece yazın hem metabolizmamızı hızlandırmış hem de sağlıklı bir şekilde kilo vermiş oluruz.

Metabolizmayı hızlandırırken öncelikle neler yapmalı, nelerden uzak durmalıyız?
Yağlı, çok şekerli ürünlerden, hazır gıdalardan mümkün olduğu kadar uzak durmak gerekiyor. Çünkü hazır gıdaların içinde çok fazla şeker ya da glikoz şurubu var. Bunları hayatımızdan çıkarıp yerine buğdaylı ürünler, daha az işlenmiş pirinç ya da bulgur, daha bol sebze ve salata ilave etmek bize yetecek. Yaz aylarında meyve ve sebze çeşitliliğimiz de çok fazla. Sıkılmadan, her tür besin grubundan faydalanarak rahat bir beslenme planı yapabiliriz.

Beslenme planını yaparken size danışanlara nasıl bir prosedür uyguluyorsunuz?
Danışanlarıma öncelikle ailelerinde genetik bir hastalık olup olmadığını soruyorum. Çünkü bu, beslenmeyi yakından ilgilendiren bir süreç. Maksimum bir sene içinde bir check-up’tan geçmiş olmaları, kan yağlarına, kolesterollerine, insülinlerine bakılması da çok önemli. Bu tahlilleri görmek istiyorum ve onlar doğrultusunda bir beslenme planı içeriği hazırlıyorum. Eğer tahliller yapılmamışsa doktora yönlendiriyorum. Kan yağlarının ölçümünü gördükten sonra vücut yağ analizini yapıyorum. Danışanım kaç kilo, vücudunun yüzde kaçı yağ, tespit ediyoruz. Yazacağım beslenme planı eğer kişinin yaşam tarzına, alışkanlıklarına uygun olursa sürekliliği de oluyor. Danışanım sabah saat kaçta kalkıyor, hangi saatte, nerede, ne yiyor, içiyor? Bunlara dikkatle bakıyorum ve kişiye özel beslenme planı yapıyorum.

Hem tok tutan hem de metabolizmayı çalıştıran besinler neler?
Protein metabolizmayı hızlandırıyor. Daha doğrusu midede uzun süre kaldığı için tokluk hissi veriyor. Bu nedenle kişi başka şeye ihtiyaç duymadan daha hızlı kilo veriyor. Ama bu çok doğru bir yaklaşım değil. Çünkü fazla protein almak uzun solukta ciddi anlamda böbrek fonksiyonlarına zarar veriyor. Amacımız sağlıklı beslenerek kilo vermek. Ama beslenmeye bağlı olarak ileride herhangi bir sağlık sorunumuzun çıkmaması da çok önemli. Bu nedenle herkesin vakit ve çaba harcaması gerekiyor.

Öyleyse çok yaygın olan şok diyetleri siz de tavsiye etmiyorsunuz...
Kesinlikle. Danışanlarıma nedenini ve mantığını anlattığım zaman onlar da benimle aynı fikirde oluyor. Aramızda daha sağlam bir iletişim olduğunda bu iş daha güzel yürüyor. Neticede bizim işimiz koruyucu sağlık hekimliğine giriyor. Önemli olan sağlık sorunu oluşmadan yardımcı olmak. Aksi halde işin içine tedavi hekimliği giriyor. O zaman da bizi birçok tedavi yöntemlerine gereksinim duyulan uzun bir süreç bekliyor.

Size gelen danışanınızın bir sağlık problemi varsa, bu durumda diyet planı uygularken nelere dikkat ediyorsunuz?
Öncelikle yaptığı diyetin ayrıntılarını alıyorum. Şok diyet yaptıysa çok hızlı bir kilo alımı oluyor. Böyle bir durum söz konusu ise ölçümlerini alıyorum, çünkü hızlı kilo kaybı sırasında kişi kas ve su kitlesinden kaybediyor ve yağ oranı artıyor. Bunu ona anlatıyorum, daha sonra makul oranda alması gereken enerjiyi hesaplayıp, beslenmeyi düzenliyorum. Nasıl bir sonuçla karşılaşacağımızı birlikte göreceğimizi söylüyorum. Ayrıca yakın zamanda bir doktora yönlendirip kan tablosunu yeniden görmek istiyorum.

Yaz beslenmesinde öncelikle hangi besinleri tavsiye ediyorsunuz?
Beyaz undan yapılmış mamuller yerine tam buğday unundan yapılmış bir ekmek, daha az işlenmiş bulgur, kepekli pirinç ya da makarna... Tabii ki bunlar az yağda pişmek kaydıyla tercih edilebilir. Her öğüne salata ya da sebze ilave edilebilir. Bu arada meyveleri de çok dikkatli tüketmeliyiz. Yaz meyveleri çeşitli ama çok fazla tüketmek vücutta şeker yükünü artıracağı için çok riskli. Aynı zamanda meyveyi fazla tüketmek kan yağlarını yükselttiği için ona da dikkat etmek gerekiyor. Bu nedenle danışanımda bir hastalık yoksa ve beslenme tedavisi gerekmiyorsa optimum beslenme uyguluyorum.

Optimum beslenme derken neyi kastediyorsunuz?
Önemli olan neyi, ne zaman, ne kadar yiyeceğini bilmek. Bu aslında bir eğitim süreci. Hangi besin hangi işe yarar ve onun yerine başka ne yiyebiliriz? Buna dikkat etmeliyiz ki, süreç uzun soluklu olsun.

Meyvenin ne zaman yeneceği de bir tartışma konusu. Siz ne zaman tüketilmesini tavsiye ediyorsunuz?
Yemeğin hemen ardından aldığımız her besin vücutta yağa dönecek ve depolanacak. Meyvenin 2-3 saat sonra yenmesini önerme nedenimiz bu. Son ara öğün saati de çok önemli. Beslenmenin geç saat 22.00’de bitmiş olması lazım. Çünkü biz uyumasak da vücut fizyolojik olarak çalışma hızını yavaşlatıp kendini rölantiye alıyor. Özellikle yazın en tehlikeli şey hava geç karardığı için yemek saatlerinin de kayması. Akşam yemeğini en geç 20.00’de yemelisiniz. Su içmek de kilo verme sürecinde çok önemli. Vücudumuzun yüzde 60-70’i su. Yaş ilerledikçe bu oran biraz daha azalıyor. Su ile kas vücutta iç içe bulunan bir yapı; suyu düzenli içtiğimiz zaman su ve kas kitlemizi kaybetmiyoruz. Ayrıca sadece zayıflama diyeti yaparken su içmek, diğer zamanlar tüketmemek doğru bir yaklaşım değil. Ben optimum beslenme derken bundan bahsediyorum. Havanın soğuk ya da sıcak olması tüketimimize engel olmamalı. 1-2 saat aralıklarla içmeliyiz. Çok uzun süre su içmeyip bir anda 1-2 litre su içmenin esprisi yok.

Dyt. Ayşe Korkmaz
Bayındır İçerenköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü