Miyokard perfüzyon sintigrafisi veya toplumda daha yaygın olarak bilinen adıyla talyum sintigrafisi, koroner arter hastalığı tanısında ve hastalığın prognozunun belirlenmesinde geliştirilen alternatif tanı yöntemlerine karşın 1980’lerin başından beri en yaygın kullanılan yöntemdir. Yıllar içinde gama kameraların geliştirilmesiyle tetkik daha güvenilir ve detaylı bilgi verir hale gelmiştir.
Talyum testi nasıl yapılır?
Radyoaktif bir maddenin (Talyum 201 klorür, Tc99m MIBI) damar yoluyla hastamıza verilmesinden sonra, kan akımı yoluyla koroner arter denilen kalp damarlarına ve ardından kalp kasına yayılışının değerlendirilmesi tetkikin ana prensibidir.
Miyokard perfüzyon sintigrafisi neden yapılır?
Miyokard perfüzyon sintigrafisinin, kalp hastalıklarının araştırılmasında kullanılan koroner anjiografi veya BT anjiografiden en önemli farkı, tamamen fizyolojik bir tetkik olmasıdır. Onların yardımıyla koroner arterlerde daralma olup olmadığı ve varsa bu darlığın derecesi anatomik detayla değerlendirilir. Miyokard perfüzyon sintigrafisi ile ise koroner arter hastalığı farklı parametrelerle araştırılır. Bu tetkikle:
- Var olan bir darlığın miyokard denilen kalp kasında iskemiye yani yetersiz kanlanmaya yol açıp açmadığı,
- Ardışık daralmaların miyokardda ne kadar iskemiye yol açtığı,
- İskemi varsa kritik derecede olup olmadığı ve sınırları,
- Stent veya bypass cerrahisi ile tedavi edilmiş hastaların damarlarında, greftlerinde veya stentlerinde tekrar tıkanıklık olup olmadığı,
- Diyabetik hastalarda küçük damarlar etkilendiği için küçük damar hastalığının varlığı,
- Kollateral kanlanma,
- Hastaya fazla radyasyon vermeksizin, yüksek güvenilirlikle saptanır.
Tetkikin bir diğer farkı, hastaya efor yaptırılarak veya farmakolojik olarak kalp akımı hızlandırılarak yapıldığı için egzersiz sırasında miyokardın artan kan akımı gereksinimini koroner arterlerin yeterince genişleyerek karşılayıp karşılamadığını değerlendirebilmemizdir. Bu görüntülemeyle yine diğer tetkiklerden farklı olarak miyokardın canlılığını, geçirilmiş bir enfarktüsün kalp kasına verdiği zararın sınırlarını, kalp krizi sırasında verilen tedavinin miyokardın ne kadarını kurtarabildiğini görmek mümkündür. Aynı seansta miyokardın kasılma fonksiyonunu ve duvar hareketlerini de değerlendirebilir, hesaplayabiliriz.
Talyum testi zararlı mıdır?
Miyokard perfüzyon sintigrafisi sırasında verilen radyoaktif maddenin hastaya verdiği radyasyon, X ışınıyla çekilen bir grafiden yani bir radyografiden fazla değildir. Alerji yapmaz. Böbrek işlevlerine olumsuz etkisi yoktur. Hastaya hiçbir risk oluşturmaz. Diğer bir deyişle non-invaziftir. Verilen radyoaktif madde bir süre sonra fiziksel olarak radyoaktif olma özelliğini yitirecek ve organlarca elimine olup, vücuttanatılacaktır. İşlem günü hastanın bir gün önceden doktorunun belirteceği bazı ilaçları kesmesi, sabah aç olarak gelmesi, diyabetikse erken saatte hafif bir kahvaltı yapması istenir. İşlem iki kez görüntüleme yapılması ile tamamlanır.
Amaç, egzersiz sırasında miyokardın artan kanlanma gereksinimine koroner arterlerin yeterince genişleyerek yanıt verip veremediğini değerlendirmek olduğu için bir görüntüleme hasta dinlenme anındayken maddenin verilmesini, diğeri ise hastanın kan akımının koşu bandında egzersizle veya ilaç yardımıyla hızlandırılmasını takiben gerçekleştirilir. Görüntüleme gamakamera ile yapılırken, sinematografik olarak duvar hareketleri de değerlendirilir. Sonuçta elde edilen tomografik kesitler ve sinematografik görüntüler nükleer tıp uzmanlarınca değerlendirilir. Bu değerlendirme, dinlenme görüntülerinin egzersiz sırasındaki kanlanmayı gösteren görüntülerle görsel ve sayısal olarak karşılaştırılmasını içerir.
Prof. Dr. İrem Erim
Bayındır Söğütözü Hastanesi Nükleer Tıp Bölüm Başkanı