Eris varyantı nedir? Belirtileri nelerdir?

Eris varyantı, COVID-19’un Omicron varyantının bir alt türüdür. Diğer SARS-CoV-2 virüs varyantlarında olduğu gibi en sık üst solunum yolu enfeksiyonu belirtilerine neden olur.

Eris varyantının diğer koronavirüslerden farkı nedir?

Eris varyantı, Omicron ya da önceki COVID-19 varyantları ile karşılaştırıldığında, hastalık yapıcı mekanizması açısından fark yoktur. Ancak Eris varyantı dolaşımdaki ve yerini almakta olduğu varyanttan daha kolay bulaşması ile farklılık yaratmaktadır. Ayrıca daha önce hastalığın geçirilmiş olması ve/veya Covid-19 aşılı olunması Eris varyantına karşı koruyuculuk sağlamayabilir.

Eris varyantı nasıl bulaşır? Eris varyantı ölümcül müdür?

Şu ana kadarki bilgiler, Eris varyantının aşıyla ya da geçirilmiş hastalık sonrası oluşan antikorlardan kaçabildiğini ve bulaştırıcılığa ya da hastalığa yol açabildiğini göstermektedir. Buna karşın Eris varyantının neden olduğu enfeksiyonlar Omicron veya daha önceki varyant enfeksiyonlarından daha şiddetli değildir. Diğer bir değişle, Eris varyantı enfeksiyonları hafif seyirli olmaya meyillidir ve hastaneye yatış ya da ölüme neden olma sıklığı yüksek değildir. Delta varyantına göre çok daha hafif, Omicron’a göre benzer veya daha hafif enfeksiyona neden olduğu söylenebilir.

Tabii bu bilgiler şu an için geçerli olup, ilerleyen zamanda daha fazla veri elde edildiğinde çok daha kesin bir değerlendirme yapılabilecektir.

Eris varyantından nasıl korunulur?

Eris varyantının neden olduğu hastalıktan korunmak için alınması gereken koruyucu önlemler önceki varyantlardan farklı değildir.

• Maske takılması,
• El hijyeninin sağlanması,
• Hasta olduğu düşünülen kişiler ile aynı ortamda bulunulmaktan kaçınılması,
• Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun tek kullanımlık bir mendil ya da dirsek içi ile kapatılması,
• Ellerin göz, burun ve ağız ile temasından kaçınılması,
• Kalabalık ortamlardan kaçınılması Eris varyantına karşı koruyuculuk sağlayacaktır.

Bunların dışında aşı, bilindiği üzere en etkili koruyucu önlemdir.

COVID-19 aşıları Eris varyantından korur mu?

Ülkemizdeki aşıların Eris varyantına karşı koruyucu olduğunu söylemek pek mümkün görünmemektedir. ABD’de 2022 yılında Omicron varyantına karşı geliştirilmiş bivalan aşılar, 11 Eylül 2023 tarihinden itibaren yerini yeni varyantlara karşı etkili aşılara bırakmıştır. Bunun en önemli nedeni Omicron varyantının alt tip varyantları ve yeni tanımlanan Eris varyantına karşı eski aşıların etkinliğinin yetersiz olmasıdır.

Buna karşın Eris gibi yeni varyantlara karşı etkili aşılar ülkemize gelene kadar, risk grubunda bulunanların mevcut aşılar ile aşılanması ve/veya rapel (pekiştirme) dozlarının yapılması hastaneye yatış, ağır hastalık gelişimi ve ölümü azaltabilir.

Eris varyantı kaç gün sürer?

Eris varyantının neden olduğu hastalık şiddeti ve süresi Omicron varyantının neden olduğu hastalığa benzer olduğunu söylemek mümkündür. Hatta daha kolay bulaşmasına karşın, daha hafif bir hastalığa yol açtığı görülmektedir. Dolayısıyla hastalık süresi kişinin yaşına, altta yatan hastalığının olup olmamasına göre değişmekle birlikte, semptomatik (belirti gösteren) hafif seyirli olgularda 5-7 gün denilebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, önemli bir oranda belirti vermeyen hastalığa yol açabilir ve bu dönemde kişiler bulaştırıcı olabilirler.

Eris varyantı tedavisi

Eris varyantının tedavisi, daha önceki varyant hastalıkların tedavisine göre herhangi bir farklılık içermez. Antibiyotiklerin hastalığın önlenmesinde ya da tedavisinde yeri yoktur. Tedavi hastanın şikayetlerine yönelik olan destek tedavisidir.

Soğuk algınlığı, grip ve Eris varyantı nasıl ayırt edilir?

Soğuk algınlığı hapşırık, tıksırık, burun akıntısı, gözlerde yanma, ışığa karşı hassasiyet, boğaz ağrısı ve bazen yüksek ateş ile seyrederek genelde basit bir üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan bir hastalıktır. Grip ise influenza olarak adlandırılan virüslerin neden olduğu ve soğuk algınlığına benzer belirtilerin yanında daha şiddetli kas-eklem ağrısı, yüksek ateş belirtilerine ve bazen de sistemik tutuluma neden olur. Influenza’dan her yıl aşılanmak suretiyle korunmak mümkündür.

COVID, SARS-COV-2 denilen ve ilk olarak Aralık 2019’da Çin’de ortaya çıkarak pandemiye neden olan viral bir hastalıktır. Genelde akut üst solunum yolu belirtilerine ve bulgularına yol açmakla birlikte, özellikle yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda şiddetli solunum yetmezliği ile karakterize akciğer enfeksiyonuna ve ölüme dahi neden olan bir enfeksiyondur.

Prof. Dr. Ali Acar
Bayındır Söğütözü Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı