Hematoloji, kan hücreleri ile kan hücrelerini üreten kemik iliği gibi organların yapısını, görevlerini ve hastalıklarını inceleyen bilim dalıdır.
Kan hastalıkları nelerdir?
Kanın içinde bulunan hücreler alyuvarlar (eritrosit), akyuvarlar (lökosit) ve kan pulcuğu (trombosit) olmak üzere 3 çeşittir. Bu hücrelerden alyuvarlar dokulara akciğerden oksijen taşınmasından, lökositler vücudun mikroplara karşı savunulmasından, trombositler ise pıhtılaşmanın sağlanmasından sorumludurlar. Bu hücrelerle alakalı olarak sırasıyla kansızlıklar, lösemiler ve kanama bozuklukları ortaya çıkabilir.
Kan hücreleri doğum öncesinde dalak, karaciğer tarafından doğum sonrasında ise kemiklerin orta kısımlarında bulunan kemik iliğindeki kök hücreler tarafından üretilirler. Lenf bezleri ve dalak da vücudun mikroplara karşı korunmasında akyuvarlarla birlikte çalışırlar.
Kemik iliği veya lenf bezleri ile hastalıklarla da Hematoloji bölümü ilgilenir. Bu hastalık grupları şu şekilde özetlenebilir:
- Kemik iliğinde veya lenf bezlerinde bulunan hücrelerin kanserleşmeleri (lösemiler, lenfomalar)
- Kan hücrelerinin kemik iliğinde üretimlerinde bozulma (kansızlık tipleri, akyuvar ve trombosit değerlerinde düşme)
- Kan hücrelerinin yıkımlarında artma
- Kanın pıhtılaşmasının bozulması (hemofililer)
- Kanın damar sistemi içinde pıhtılaşması
Kan hastalıklarının belirtileri nelerdir?
- Halsizlik,
- Solukluk,
- Efor kapasitesinde azalma,
- Göz aklarında sararma,
- Çarpıntı,
- Anormal gıdaları (toprak, kil, kum vb. gibi) yeme ihtiyacı,
- Kilo kaybı,
- Sık enfeksiyon geçirme,
- Kanamaların uzun sürmesi,
- Vücutta darbe veya travma olmaksızın morarmalar,
- Boyun, koltuk altı veya kasıklarda ağrısız şişliklerin (beze) varlığında mutlaka bir hematoloğa muayene olmak gerekir. Basit bir kan testi ile kan tablonuzdaki anormallik kolaylıkla anlaşılır.
Kan hastalıklarının tanısında hangi yöntemler kullanılır?
- Kan sayımı
- Periferik yayma (kan mikroskop altında incelenir)
- Kemik iliğinin incelenmesi (kemik İliği aspirasyonu ve biyopsisi)
- Pıhtılaşma testleri
- Biyokimyasal testler
- Hücre yıkım testleri
- Lenf bezesi biyopsisinin incelenmesi
- Radyolojik filmler
- Kromozom incelemesi