Optimum Beslenme Nedir?

Alınan kiloları hızlı vermek için yapılan şok diyetler ve beslenme hataları, sadece verilen kiloların hızla geri alınmasına neden olmakla kalmıyor, birçok hastalığa da davetiye çıkarıyor. ‘Optimum beslenme’ şekli ise, bir eğitim süreciyle birlikte kişiye neyi, ne zaman, ne şekilde, ne kadar yemesi gerektiğini öğretiyor.

Metabolizmayı hızlandırmak
Kış aylarında yavaşlayan metabolizma, yaz aylarında hızlanır. Ancak bunu sağlamak için kişinin de doğru beslenmesi gerekir. Doğru beslenmenin ilk adımı; öğün sıklığını artıracak şekilde, az ve sık aralıklarla beslenmektir. Az ve sık beslenme; hem kilo vermeyi sağlar hem de verilen kiloların korunmasını sağlar. Bu beslenme alışkanlığına kardiyo egzersizi de eklenirse, yazın hem metabolizmanın hızlandırılması hem de sağlıklı şekilde kilo verilmesi mümkün olur.Metabolizmayı hızlandırmak için yağlı, çok şekerli ürünlerden, hazır gıdalardan mümkün olduğu kadar uzak durulmalı. Çünkü hazır gıdaların içinde çok fazla şeker ya da glikoz şurubu vardır. Bu gıdaların yerine beslenme planına buğdaylı ürünler, daha az işlenmiş bulgur, daha bol sebze ve salata ilave edilmeli. Yaz aylarında meyve ve sebze çeşitliliği çok fazla olduğu için sıkılmadan, her tür besin grubundan faydalanarak rahat bir beslenme planı yapılabilir. Burada en önemli nokta, yanlış diyete bağlı olarak ileride herhangi bir sağlık sorununun yaşanmaması için sağlıklı beslenerek kilo verilmesidir. Bu nedenle de kişi çaba harcamalı ve kendine vakit tanımalıdır.

Şok diyet aldatmacası 
Son zamanlarda çok yaygınlaşan şok diyetlerden kesinlikle uzak durulmalıdır. Şok diyetler, hızla kilo verdirdiği gibi hızla kiloların fazlasıyla geri alınmasına ve ayrıca birçok sağlık problemi yaşanmasına neden olur. Bir diyetisyen, aynı zamanda koruyucu hekimlik görevi de görür. Diyetisyenin hedefi, kişide sağlık sorunu oluşmadan yardımcı olmaktır. Aksi halde işin içine tedavi hekimliği girer. O zaman da birçok tedavi yöntemlerine gereksinim duyulan uzun bir süreç ortaya çıkar.

Yaz beslenmesi 
Yaz beslenmesinde öncelikle beyaz undan yapılmış mamuller yerine tam buğday unundan yapılmış bir ekmek, daha az işlenmiş bulgur, kepekli pirinç ya da makarna (az yağda pişirilecek) tercih edilmelidir. Her öğüne salata ya da sebze ilave edilmelidir. Meyveler ise çok dikkatli tüketilmelidir. Hayli çeşitli olan yaz meyveleri, çok fazla tüketildiğinde, vücutta şeker yükünü artıracağı için çok risklidir. Aynı zamanda meyveyi fazla tüketmek kan yağlarını yükselttiği için de dikkatli tüketilmesinde fayda vardır.

Optimum beslenme 
Diyet yapmak isteyen kişide bir hastalık yoksa ve beslenme tedavisi gerekmiyorsa ‘optimum beslenme’ uygulanabilir. Optimum beslenme, aslında bir eğitim sürecidir. Önemli olan neyi, ne zaman, ne kadar yiyeceğini bilmektir. Hangi besin hangi işe yarar ve onun yerine başka ne yenilebilir? Bunların yanıtı bilinir ve dikkat edilirse, sağlıklı beslenme de uzun soluklu ve kalıcı olur.

Sağlıklı ve optimum beslenmenin püf noktaları şöyle özetlenebilir: Yemeğin hemen ardından alınan her besin vücutta yağa dönüştüğü ve depolandığı için meyveler, yemekten 2-3 saat sonra yenmeli. Beslenme, en geç saat 22.00’de bitirilmeli. Çünkü biz uyumasak da vücut fizyolojik olarak çalışma hızını yavaşlatıp kendini rölantiye alır. Su içmek de kilo verme sürecinde çok önemlidir. Vücudumuzun yüzde 60-70’i sudur. Yaş ilerledikçe bu oran biraz daha azalır. Su ile kas, vücutta iç içe bulunan bir yapıdadır; su düzenli içildiği zaman su ve kas kitlesi kaybedilmez. Ayrıca sadece zayıflama diyeti yaparken su içmek, diğer zamanlar tüketmemek doğru bir yaklaşım değildir. Havanın soğuk ya da sıcak olması tüketimimize engel olmamalı. Gün içinde 1-2 saat aralıklarla su içmeli; çok uzun süre su içmeyip bir anda 1-2 litre su içmenin doğru olmadığı unutulmamalı.

Kişiye özel diyet 
Diyet için başvuran kişiye öncelikle ailelerinde genetik bir hastalık olup olmadığını sormalı. Çünkü bu durum, beslenmeyi yakından ilgilendiren bir süreçtir. Maksimum bir sene içinde bir check-up’tan geçmiş olmaları, kan yağlarına, kolesterollerine, insülinlerine bakılması da çok önemlidir. Beslenme planı, bu tahliller doğrultusunda hazırlanmalı. Eğer tahliller yapılmamışsa kişi diyetisyen tarafından bir doktora yönlendirilmeli.

Kan yağlarının ölçümü görüldükten sonra vücut yağ analizi yapılmalı. Danışan kişinin kaç kilo ve vücudunun yüzde kaçının yağ olduğu tespit edilmeli. Yazılacak beslenme planı, kişinin yaşam tarzına, alışkanlıklarına uygun olmalı. Danışanın sabah saat kaçta kalktığı, hangi saatte, nerede, ne yiyip içtiği sorgulanmalı. Kişinin bu özellikle dikkate alınarak, kişiye özel beslenme planı yapılmalı. Ancak böyle bir beslenme planı, diyetin sürekli olmasını sağlar. 

Dyt. Ayşe Korkmaz 
Bayındır İçerenköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü